کتاب "بازخوانی انگلس" نوشته جان ریز، اثری است که به دنبال بازخوانی انتقادی از اندیشه‌های فریدریش انگلس، یکی از بنیانگذاران نظریه مارکسیستی، است. این کتاب در واکنش به رویکردهایی که در دهه‌های اخیر به مارکسیسم و به ویژه اندیشه‌های انگلس شده، نگاشته شده است. رویکردهایی که اغلب به ساده‌سازی، تحریف و حتی رد کامل این اندیشه‌ها منجر شده‌اند.

جان ریز، مولف کتاب، متولد سال ۱۹۵۷ و اهل کشور انگلستان است. او فعال سیاسی، نویسنده و پژوهشگر حوزه‌ی فلسفه و جامعه‌شناسی است. نام جان ریز به عنوان یکی از مؤسسان سازمان ائتلافی "توقف جنگ" شناخته می‌شود. از این پژوهشگر ارزنده، تاکنون دو کتاب "بازخوانی انگلس" و "جبر انقلاب: دیالکتیک و سنت مارکسیستی کلاسیک" به زبان فارسی ترجمه شده است.

جان ریز در کتاب بازخوانی انگلس، با بررسی انتقادی دیدگاه‌هایی که انگلس را مسبب جبرگرایی اقتصادی، علم‌باوری افراطی و انحرافات نظری مارکسیسم می‌دانند، تلاش می‌کند تا تصویری واقع‌بینانه‌تر از اندیشه‌های او ارائه دهد. ریز نشان می‌دهد که بسیاری از این انتقادات بر اساس برداشت‌های نادرست و تعمیم‌های بی‌جا صورت گرفته‌اند. او با استناد به آثار انگلس و دیگر متفکران مارکسیست، نشان می‌دهد که انگلس به هیچ‌وجه طرفدار جبرگرایی خشک و مکانیکی نبوده است.

یکی از نکات مهمی که در این کتاب مورد تأکید قرار می‌گیرد، نقش تاریخی و اجتماعی در شکل‌گیری نظریه‌های مارکسیستی است. ریز نشان می‌دهد که مارکس و انگلس در زمان خود با شرایط اجتماعی و اقتصادی خاصی روبرو بودند و نظریه‌هایشان نیز محصول همین شرایط بوده است. بنابراین، نمی‌توان این نظریه‌ها را به صورت ایستا و بدون در نظر گرفتن زمینه‌های تاریخی آن‌ها بررسی کرد.

همچنین، کتاب "بازخوانی انگلس" به نقش دیگر متفکران مارکسیستی پس از مارکس و انگلس در توسعه و تحول این نظریه نیز می‌پردازد. نویسنده نشان می‌دهد که چگونه متفکرانی مانند لنین، تروتسکی، گرامشی و دیگران تلاش کرده‌اند تا نظریه مارکسیستی را با شرایط جدید تطبیق دهند و آن را بسط دهند.

می‌توان گفت که کتاب "بازخوانی انگلس" اثری ارزشمند برای همه کسانی است که به اندیشه‌های مارکسیستی علاقه‌مند هستند. این کتاب با زبانی ساده و روان، به بررسی انتقادی و همه جانبه‌ای از اندیشه‌های انگلس می‌پردازد و به خواننده کمک می‌کند تا درک عمیق‌تری از این نظریه پیچیده و چند وجهی پیدا کند.

جان ریس