کتاب حاضر، جلد اول از مجموعه‌ی دو جلدی "رساله‌ی موسیقی" است که بخشی از اثر بزرگ و جامع "درةالتاج لغرةالدباج" تألیف علامه قطب‌الدین شیرازی، دانشمند و فیلسوف ایرانی، به شمار می‌رود. این رساله که یکی از مهم‌ترین منابع درباره‌ی موسیقی ایرانی محسوب می‌شود، با تلاش استاد عبدالله انوار تصحیح و به چاپ رسیده است.
علامه قطب‌الدین شیرازی، علاوه بر تسلط بر فقه و علوم دینی، در فلسفه و ریاضیات نیز تبحُر خاصی داشت. او کتاب "درةالتاج" را به عنوان یک دانشنامه‌ی جامع در حوزه‌های مختلف دانش، به ویژه فلسفه، تالیف کرده است. رساله‌ی موسیقی نیز به عنوان یکی از بخش‌های این دانشنامه، به بررسی مباحثی چون صوت، نغمه، ابعاد، اضافت، ترکیبات موسیقیایی و ایقاعات می‌پردازد.
ویژگی شاخص این رساله، رویکرد علمی و فلسفی آن به موسیقی است. علامه شیرازی با بهره‌گیری از آموزه‌های ارسطو و دیگر فیلسوفان، به تحلیل دقیق و عمیق پدیده‌های موسیقیایی پرداخته است. این رویکرد، رساله‌ی موسیقی را به اثری ماندگار و مرجعی معتبر برای پژوهشگران موسیقی تبدیل کرده است.
از نکات قابل توجه دیگر این کتاب، نگارش آن به زبان فارسی سلیس و شیوا است که درک مفاهیم پیچیده موسیقی را برای خوانندگان آسان‌تر می‌کند. همچنین، استفاده از اصطلاحات فنی موسیقی به همراه توضیحات جامع، نشان از دقت نظر و جامع‌نگری مؤلف دارد.
در مجموع، "رساله‌ی موسیقی" از دُرّةالتّاج لغرّةالدّباج، اثری ارزشمند و بی‌بدیل در تاریخ موسیقی ایران است که مطالعه‌ی آن برای علاقه‌مندان به موسیقی، فلسفه و تاریخ فرهنگ ایران بسیار مفید خواهد بود. این کتاب با نگاهی نو به موسیقی ایرانی، جایگاه ویژه‌ای در میان منابع مطالعاتی این حوزه دارد.
