هوشنگ مرادی‌کرمانی

هوشنگ مرادی کرمانی (زاده ۱۶ شهریور ۱۳۲۳ در روستای سیرچ از توابع بخش شهداد کرمان) نویسندهٔ معاصر ایرانی است. شهرت او به خاطر کتاب‌هایی است که برای کودکان و نوجوانان نوشته و شماری از این‌ها که به فیلم نیز درآمده است. مجموعه داستان معروف او قصه‌های مجید نام دارد. 

هوشنگ مرادی کرمانی در سال ۱۳۲۳ در روستای سیرچ از توابع بخش شهداد استان کرمان متولد شد. تا کلاس پنجم ابتدایی در آن روستا درس خواند و همراه پدربزرگ و مادربزرگش زندگی کرد. مادرش از دنیا رفته بود و پدرش دچار نوعی ناراحتی روانی-عصبی شده بود و قادر به مراقبت از فرزند عزیزش نبود. از همان سنین کودکی به خواندن علاقه زیادی داشت و عموی جوانش که معلم روستا بود، در این علاقه بی‌تاثیر نبود. پس از تحصیلات ابتدایی به کرمان رفت و تا ۱۵ سالگی در آنجا زندگی کرد و در این دوره بود که شیفته سینما هم شد.دوره دبیرستان را در یکی از دبیرستان‌های شهرستان کرمان گذراند و سپس وارد دانشگاه شد. وی پس از مهاجرت به تهران دوره دانشکده هنرهای دراماتیک را در این شهر گذراند و در همین مدت در رشتهٔ ترجمهٔ زبان انگلیسی نیز لیسانس گرفت.از سال ۱۳۳۹ در کرمان و همکاری با رادیو محلی کرمان نویسندگی را آغاز کرد و در سال ۱۳۴۷ با چاپ داستان در مطبوعات فعالیت مطبوعاتی‌اش را گسترش داد. اولین داستان وی به نام «کوچه ما خوشبخت‌ها» در مجله خوشه (به سردبیری ادبی شاملو) منتشر شد که حال و هوای طنز آلود داشت. در سال ۱۳۴۹ یا ۱۳۵۰ اولین کتاب داستان وی «معصومه» حاوی چند قصه متفاوت و کتاب دیگری به نام «من غزال ترسیده‌ای هستم» به چاپ رسیدند. در سال ۱۳۵۳ داستان «قصه‌های مجید» را خلق می‌کند؛ داستان پسر نوجوانی که همراه با «بی‌بی» پیرزن مهربان، زندگی می‌کند. همین قصه‌ها، جایزه مخصوص «کتاب برگزیده سال۱۳۶۴» را نصیب وی ساخت. اما اولین جایزه نویسندگی‌اش به خاطر «بچه‌های قالی‌باف خانه» بود که در سال ۱۳۵۹ جایزه نقدی شورای کتاب کودک و جایزه جهانی اندرسن در سال ۱۹۸۶ را به او اختصاص داد. این داستان سرگذشت کودکانی را بیان می‌کند که به خاطر وضعیت نابسامان زندگی خانواده مجبور بودند در سنین کودکی به قالیباف‌خانه‌ها بروند و در بدترین شرایط کار کنند. او در مورد نوشتن این داستان می‌گوید: «برای نوشتن این داستان ماه‌ها به کرمان رفتم و در کنار بافندگان قالی نشستم تا احساس آن‌ها را به خوبی درک کنم». درک و لمس آنچه که می‌نویسد، از خصوصیات نویسندگی کرمانی است که در تمام داستان‌های او می‌توان احساس کرد. می‌توان گفت مرادی با تمام وجود می‌نویسد. آثار او به زبان‌های آلمانی، اسپرانتو،[۱] انگلیسی، فرانسوی، اسپانیایی، هلندی، عربی، ارمنی و هندی ترجمه شده‌است. اما اولین اثری که از او به زبان انگلیسی ترجمه شده بود، داستان «سماور» از «قصه‌های مجید» بود که برای یونیسف فرستاده شد.

هوشنگ مرادی کرمانی و سینما

اقتباس سینمایی
داستان صنوبر (بیگانه)، به کارگردانی صدیق برمک محصول افغانستان
قصه‌های مجید (چهارده داستان) یازده قسمت سریال تلویزیونی و سه فیلم سینمایی، کارگردان: کیومرث پوراحمد
خمره کارگردان: ابراهیم فروزش
چکمه کارگردان: محمد علی طالبی
مهمان مامان کارگردان: داریوش مهرجویی
تیک تاک کارگردان: محمد علی طالبی
تنور (فیلم) کارگردان: فرهنگ خاتمی
مثل ماه شب چهارده، ۱۱ قسمت سریال تلویزیونی، یک فیلم سینمایی (کارگردان: محمدعلی طالبی)
مربای شیرین، اقتباس فیلمنامه: فرهاد توحیدی - کارگردان: مرضیه برومند

 مجموعهٔ فیلم‌های تلویزیونی قصه‌های مجید که اولین این آثار است، به یکی از پرتماشاگرترین مجموعه‌های بعد از انقلاب تبدیل شد. پس از آن کارگردان این مجموعه، «کیومرث پوراحمد»، داستان‌هایی دیگر از مجموعهٔ قصه‌های مجید را این بار در سینما به تصویر درآورد.

آثار

داستان
* معصومه (۱۳۴۹)من غزال ترسیده‌ای هستم (۱۳۵۱)
قصه‌های مجید (۱۳۵۸)
بچه‌های قالیبافخانه (۱۳۵۹)
نخل (۱۳۶۱)
چکمه (۱۳۶۱)
خمره (۱۳۶۸)
مشت بر پوست (۱۳۷۱)
تنور (۱۳۷۳)
مربای شیرین (۱۳۷۷)
لبخند انار (۱۳۷۸)
مهمان مامان (۱۳۸۰)
نه تر و نه خشک (۱۳۸۲)
شما که غریبه نیستید (۱۳۸۴)
پلوخورش (۱۳۸۶)
مثل ماه شب چهارده (۱۳۸۶)
نازبالش (۱۳۸۸)
هوشنگ دوم (۱۳۸۸)
آب‌انبار (۱۳۹۱)
ته خیار (۱۳۹۳)
قاشق چایخوری (۱۳۹۷)

فیلم‌نامه
طغیانگر
کاکلی
تیک تاک
کیسه برنج
مهمان مامان
قصه‌های مجید (اقتباس تلویزیونی)
چکمه (اقتباس سینمایی)
مربای شیرین (اقتباس سینمایی)
گوشواره (اقتباس سینمایی)
نمایشنامه‌ها
کبوتر توی کوزه (۱۳۷۶)
پهلوان و جراح
مأموریت (تلویزیونی)
 
جوایز و افتخارات

کاندید جایزه جهانی اندرسن - سال ۱۹۸۶ میلادی
کاندید جایزه جهانی اندرسن - سال ۲۰۱۴ میلادی
جایزه کتاب سال ۱۹۹۴ کودکان و نوجوانان اتریش
سیمرغ بلورین بهترین فیلم‌نامه در دوازدهمین جشنواره فیلم فجر (بهمن ۱۳۷۲)
جایزه مهرگان ادب
عنوان نویسنده برگزیده کشور کاستاریکا
جایزه خوزه مارتینی (نویسنده و قهرمان ملی آمریکای لاتین) - سال ۱۹۹۵ میلادی
برگزیده پنجمین دوره چهره‌های ماندگار- ۱۳۸۴ خورشیدی