کتاب "ارتش و دولت در آسیای مرکزی" نوشته اریکا مارات، با ترجمه الهه کولائی و محمدکاظم شجاعی، به بررسی تاریخ نظامی این منطقه از دوران تسلط ارتش سرخ تا پس از استقلال جمهوری‌های آسیای مرکزی می‌پردازد.
اریکا مارات به عنوان تحلیلگری برجسته در حوزه آسیای مرکزی شناخته می‌شود. تخصص او در زمینه‌های موسسات نظامی، دولت‌سازی و جرایم سازمان‌یافته در کشورهای پسااستعماری، به ویژه در منطقه آسیای مرکزی، از او چهره‌ای شناخته‌شده در میان پژوهشگران و متخصصان این حوزه ساخته است. آسیای مرکزی، با سابقه تاریخی و سیاسی پیچیده، همواره مورد توجه مارات بوده است. او در پژوهش‌های خود به بررسی تحولات این منطقه در دوران پسا شوروی می‌پردازد و به دنبال درک عمیق‌تر از چالش‌ها و فرصت‌های پیش روی کشورهای این منطقه است.
مارات در کتاب "ارتش و دولت در آسیای مرکزی" به بررسی نفوذ و تأثیر ارتش سرخ شوروی در زندگی روزمره مردم آسیای مرکزی و نقش آن در شکل‌گیری دولت‌های این منطقه پس از فروپاشی شوروی می‌پردازد. همچنین با بیان خاطرات کهنه سربازان، تصویری از تهاجم شوروی به افغانستان و میراث این جنگ در ساختارهای نظامی کنونی منطقه ارائه می‌دهد.
در بخش دیگری از کتاب روابط پیچیده بین ارتش و جامعه در دوران پیش از فروپاشی شوروی مورد بررسی قرار می‌گیرد و نویسنده به بررسی تحولات نیروهای نظامی در آسیای مرکزی و روابط آنها با دولت روسیه پس از فروپاشی شوروی می‌پردازد.
"ارتش و دولت در آسیای مرکزی" اثری مرجع در تاریخ نظامی و تحولات سیاسی آسیای مرکزی پس از فروپاشی شوروی است. این کتاب با ارائه روایتی دقیق و مستند، به درک عمیق‌تر خواننده از تحولات این منطقه و نقش ارتش در آن کمک می‌کند. این کتاب به علاقه‌مندان به تاریخ معاصر، علوم سیاسی، مطالعات منطقه‌ای، بویژه آسیای مرکزی، و همچنین پژوهشگران و دانشجویان این رشته‌ها توصیه می‌شود.
