ژان پیاژه، روانشناس مشهور سوئیسی، به خاطر نظریه رشد شناختی خود در کودکان شناخته شده است. کتاب روانشناسی کودک او که به همراه باربل اینهلدر نوشته شده است، به تفصیل این نظریه را شرح میدهد و به بررسی چگونگی تغییر تفکر کودکان با افزایش سن میپردازد.
این کتاب به چهار بخش اصلی تقسیم میشود:
بخش اول: مقدمهای بر رشد شناختی
این بخش به بررسی مفاهیم کلیدی نظریه پیاژه مانند طرحوارهها، تعادلیابی و سازگاری میپردازد.
· پیاژه استدلال میکند که کودکان فعالانه در ساخت دانش خود از جهان نقش دارند و این کار را از طریق تعامل با محیط خود و تلاش برای درک آن انجام میدهند.
بخش دوم: هوش حسی-حرکتی (تولد تا 2 سالگی)
· این بخش بر اولین سالهای زندگی کودک تمرکز دارد، زمانی که هوش حسی-حرکتی در حال توسعه است.
· پیاژه این دوره را به شش زیر مرحله تقسیم میکند که هر کدام با پیشرفتهای جدید در تواناییهای حرکتی و شناختی کودک مشخص میشود.
بخش سوم: هوش عملی (2 تا 7 سالگی)
· این بخش به بررسی دوران هوش عملی میپردازد، زمانی که کودکان یاد میگیرند از نمادها و زبان برای نشان دادن دنیای اطراف خود استفاده کنند.
· پیاژه این دوره را به دو مرحله تقسیم میکند: هوش پیشعملیاتی (2 تا 4 سالگی) و هوش عملی عینی (4 تا 7 سالگی).
بخش چهارم: هوش صوری (7 سالگی به بعد)
· این بخش بر آخرین مرحله از رشد شناختی، هوش صوری تمرکز دارد، زمانی که کودکان قادر به تفکر انتزاعی و استدلال منطقی میشوند.
· پیاژه این دوره را به دو مرحله تقسیم میکند: هوش عملی صوری (7 تا 11 سالگی) و هوش انتزاعی صوری (11 سالگی به بعد).
جمع بندی:
کتاب روانشناسی کودک پیاژه به دلیل ارائه چارچوبی جامع برای درک چگونگی رشد و تغییر تفکر کودکان، یک اثر ماندگار در زمینه روانشناسی رشد به حساب میآید.این کتاب به طور گسترده توسط روانشناسان، مربیان و والدین مورد استفاده قرار گرفته است و به عنوان مبنای بسیاری از تحقیقات و نظریههای بعدی در مورد رشد شناختی کودکان عمل کرده است.