کتاب ارمغانمور، نوشته شاهرخ مسکوب، شاهنامهپژوه و مترجم برجسته ایرانی، جستاری است در شاهنامه فردوسی. این کتاب در سال ۱۳۶۳ توسط نشر نی منتشر شد و تاکنون به چاپهای متعدد رسیده است.
این کتاب بیش از تاریخ، اثری شاعرانه است و کار شعر گردآوری دانش گذشتگان نیست، برگذشتن از بینش و دانش، اعتلای «خودآگاه و ناخودآگاه»: اهل زمانه و آفرینش دید و دریافتی دیگرتر است. شاهنامه تاریخ پیروزی در شکست، یا به زبان دیگر تاریخ پیروزی شکست است. زیرا در برابر مرگ «گزینشی» در کار است و نیروی اراده بر غریزه بقا فرمان میراند. شاهنامه تاریخی آرمانی است آنگونه که میپنداشتیم و آرزو داشتیم و فردوسی با گزینشی که میکند این آرزو، این آرمان را به سرعت عافیت میرساند.
موضوع کتاب:
مسکوب در این کتاب به بررسی چند مفهوم بنیادی در شاهنامه میپردازد. این مفاهیم عبارتند از:
- زمان: مسکوب به بررسی مفهوم زمان در شاهنامه و نقش آن در ساختار روایی این اثر میپردازد.
- سخن: به بررسی جایگاه و اهمیت سخن در شاهنامه و نقش آن در شکلگیری هویت ایرانی میپردازد.
- جهانداری: به بررسی مفهوم پادشاهی و آرمانشهر در شاهنامه میپردازد.
- تاریخ: به بررسی رابطه شاهنامه با تاریخ و نقش آن در بازنمایی هویت ایرانی میپردازد.
- آفرینش: به بررسی مفهوم آفرینش در شاهنامه و رابطه آن با فلسفه و عرفان ایرانی میپردازد.
کتاب ارمغان مور به دلیل ارائه تفسیری نو از شاهنامه و پرداختن به مفاهیم بنیادی این اثر، از اهمیت بالایی برخوردار است. این اثر تاکنون مورد نقد و بررسی بسیاری از شاهنامهپژوهان و اندیشمندان ایرانی قرار گرفته است.