کتاب "آشنایی با دادهکاوی در قرآن" نوشته دکتر ایوب ترکیان، عضو هیئت علمی دانشکده مهندسی آب و محیط زیست دانشگاه صنعتی شریف، به بررسی کاربرد روش‌های دادهکاوی در تحلیل و فهم عمیق‌تر قرآن کریم می‌پردازد. این کتاب که در سال 1395 توسط انتشارات دانشگاه صنعتی شریف منتشر شده است، با رویکردی علمی و دانشگاهی، به کاوش در ابعاد مختلف متن قرآن از طریق الگوریتم‌ها و ابزارهای دادهکاوی می‌پردازد.
محتوای کتاب:
کتاب در هشت فصل مجزا، مباحث مختلف مربوط به دادهکاوی در قرآن را شرح می‌دهد. عناوین این فصول به شرح زیر است:
فصل اول: روش‌شناسی و مقیاس‌های مختلف
فصل دوم: پردازش داده‌ها در مقیاس سوره
فصل سوم: پردازش داده‌ها در مقیاس آیه
فصل چهارم: پردازش داده‌ها در مقیاس کلمه
فصل پنجم: پردازش داده‌ها در مقیاس حرف
فصل ششم: پردازش موضوعی
فصل هفتم: تحلیل برداری
فصل هشتم: تجزیه و تحلیل ماتریسی و کاهش بعد
یکی از نوآوری‌های این کتاب، استفاده از روش‌های نوین دادهکاوی برای کشف الگوها و ساختارهای پنهان در متن قرآن است. دکتر ترکیان با به کارگیری الگوریتم‌های مختلف، نظیر خوشه‌بندی، درخت تصمیم، و شبکه‌های عصبی مصنوعی، به نتایج جالبی در زمینه‌های مختلفی مانند:
بررسی تناسب و انسجام آیات و سوره‌ها
تعیین موضوعات و مفاهیم غالب در هر سوره یا آیه
مطالعه سبک و سیاق زبانی آیات
بررسی روابط معنایی بین کلمات و عبارات
شناسایی آیات و روایات مرتبط با موضوعات خاص
دست یافته است.
مخاطبان کتاب:
این کتاب به دلیل داشتن رویکرد علمی و در عین حال کاربردی، می‌تواند برای طیف وسیعی از مخاطبان، از جمله:
محققان علوم قرآنی و علوم کامپیوتر
دانشجویان رشته‌های مهندسی و علوم انسانی
اساتید حوزه و دانشگاه
علاقه‌مندان به مباحث تفسیری و تحلیلی قرآن
مفید و ارزشمند باشد.
در مجموع، کتاب "آشنایی با دادهکاوی در قرآن" اثری ارزشمند و قابل‌توجه در حوزه مطالعات قرآنی به شمار می‌رود که می‌تواند گامی نوین در جهت فهم عمیق‌تر و علمی‌تر قرآن کریم باشد.
