محمد کشاورز، نویسندهی نامآشنای معاصر ایران، با مجموعه داستان «پایکوبی» ما را به دنیایی میبرد که در آن مرز میان واقعیت و خیال، رویا و کابوس، آنقدر باریک است که گویی در یک لحظه میتوانند جای یکدیگر را عوض کنند. این مجموعه داستان، که در سال ۱۳۶۹ منتشر شد، با روایتی ساده و بیادعا، نگاهی تیزبینانه به زندگی روزمره مردم عادی دارد و با طنز ظریفی، برخی از معضلات اجتماعی را به چالش میکشد.
محمد کشاورز در سال ۱۳۳۷ در شیراز متولد شد. او به مدت یک سال سردبیری مجله عصر پنجشنبه را بر عهده داشت. سال ۱۳۶۹ نقطه عطفی در کارنامهی ادبی محمد کشاورز رقم خورد. داستان کوتاهی از او در مجموعه داستانی «از پنجرهی جنوبی» که حاصل گردهمایی نویسندگان جنوب کشور بود، به چاپ رسید. استقبال چشمگیر مخاطبان از این مجموعه، فرصتی برای دیده شدن اثر کشاورز و جلب توجه و تحسین خوانندگان فراهم کرد. کتاب پایکوبی نخستین مجموعه داستانی است که در سال ۱۳۷۴ از او منتشر و با استقبال خوبی از سوی خوانندگان و منتقدان مواجه شد. «پایکوبی» تنها مجموعه داستان موفق کشاورز نیست. او پیش از این، مجموعههای «بلبل حلبی» و «روباه شنی» را نیز منتشر کرده است که هر کدام به نوبه خود مورد توجه منتقدان و مخاطبان قرار گرفتهاند. «بلبل حلبی» در سال ۱۳۸۴ برنده جوایز متعددی شد و «روباه شنی» نیز در سال ۱۳۹۵ به عنوان کتاب سال ایران انتخاب شد.
داستانهای «پایکوبی» که در مناطق جنوبی ایران روایت میشوند، با توصیفاتی دقیق و زبانی روان، خواننده را به دل کوچهپسکوچههای این مناطق میبرد. شخصیتهای داستان، افرادی عادی و آشنا هستند که درگیر اتفاقات عجیب و غریبی میشوند. رویدادهایی که گاه خندهدار و گاه تلخاند و خواننده را به تأمل وا میدارند.
یکی از ویژگیهای بارز این مجموعه، استفاده از نمادها و نشانهها است. اشیاء بیجان در داستانهای کشاورز، جان میگیرند و نقشآفرینانی مهم میشوند. مثلاً دستمالی که در یکی از داستانها نقش محوری دارد، نمادی از آرزوها و رویاهای دستنیافتنی است.
طنز در داستانهای کشاورز، طنزی تلخ و گزنده است که زیر پوست واقعیت جاری میشود. او با نگاهی طنزآمیز به مسائل روزمره، به نقد ساختارهای اجتماعی و روابط انسانی میپردازد. این طنز، نه تنها خواننده را میخنداند، بلکه او را به فکر فرو میبرد.
اگر به دنبال داستانی هستید که در آن واقعیت با خیال در هم آمیخته و طنز با تلخی همراه شده است، «پایکوبی» میتواند انتخاب مناسبی برای شما باشد. کشاورز با زبانی ساده و روایتی گیرا، شما را به دنیای داستانهایش میکشاند و تجربهای خواندنی را برایتان رقم میزند.