فعل الهی در طبیعت
جواد درویش آقاخانی
کتاب "فعل الهی در طبیعت" نوشته دکتر جواد درویش آقاخانی، استاد گروه فلسفه علم دانشگاه صنعتی شریف، به بررسی رابطه علم و دین و نقش خداوند در طبیعت می‌پردازد.جواد درویش آقاخانی در این کتاب به بررسی رابطه فعل الهی و موجبیت‌گرایی در ارتباط با تببین موضوع نسبت خدا وفعل الهی با طبیعت و قوانین آن پرداخته است.
فعل الهی به معنای اعمال قدرت و مشیت الهی در جهان است. این مفهوم در بسیاری از ادیان از جمله اسلام، مسیحیت و یهودیت وجود دارد.
موجبیت‌گرایی آموزه‌ای فلسفی است که بر اساس آن هر رویدادی علت دارد و هیچ چیز به طور تصادفی رخ نمی‌دهد. دو نوع اصلی از موجبیت‌گرایی وجود دارد:
موجبیت‌گرایی سخت: این دیدگاه بر این باور است که همه رویدادها توسط علل قبلی خود به طور کامل تعیین می‌شوند و هیچ فضایی برای اختیار آزاد وجود ندارد.
موجبیت‌گرایی نرم: این دیدگاه بر این باور است که بیشتر رویدادها توسط علل قبلی خود تعیین می‌شوند، اما هنوز فضایی برای اختیار آزاد در برخی موارد وجود دارد.
رابطه فعل الهی و موجبیت‌گرایی:
رابطه بین فعل الهی و موجبیت‌گرایی پیچیده و مورد بحث است. برخی از متکلمان معتقدند که فعل الهی با موجبیت‌گرایی سخت قابل تطبیق نیست، زیرا این امر اختیار آزاد انسان را از بین می‌برد. برخی دیگر معتقدند که می‌توان فعل الهی را با موجبیت‌گرایی نرم تطبیق داد، به شرطی که خداوند نقشی در ایجاد فضای برای اختیار آزاد انسان داشته باشد.
این کتاب که در سال ۱۴۰۱ توسط انتشارات "علمی دانشگاه صنعتی شریف" منتشر شده، به دنبال پاسخ به این سوالات کلیدی است:
علم جدید چه تصویری از نقش خداوند در طبیعت ارائه می‌دهد؟
با توجه به دستاوردهای علمی نوین، دیدگاه‌های سنتی در مورد رابطه علم و دین چه تغییراتی را باید پذیرا باشند؟
چگونه می‌توان تصویری روشن از نقش خداوند در جهان ارائه داد که با یافته‌های علمی نوین همخوانی داشته باشد؟
سرفصل‌ها:
· مسئله فعل الهی در طبیعت و دسته بندی پاسخ‌ها
· فعل الهی،موجبیت‌گرایی و قوانین طبیعت
· فعل الهی و غیرموجبیت‌گرایی مبتنی بر علم جدید
· فعل الهی در سنت اسلامی
· چشم انداز متافیزیکی و روابط جدید علی و معلولی
این کتاب به مثابه یک منبع ارزشمند برای دانشجویان و پژوهشگران رشته‌های مختلف از جمله فلسفه، الهیات، علم و فناوری اطلاعات می‌باشد. همچنین برای افراد عام نیز که به دنبال درک عمیق‌تر از رابطه علم و دین هستند، می‌تواند مفید باشد.