درآمدی به اسطورهشناسی عصبی-تکاملی
عبدالرضا ناصر مقدسی
کتاب درآمدی به اسطورهشناسی عصبی-تکاملی، تلاشی برای بررسی اسطورهها از منظری نوین و با استفاده از دستاوردهای علوم اعصاب و مطالعات تکاملی است.
پرسشهای مطرح در اسطورهشناسی عصبی-تکاملی، در قلمرو پرسشهای زیستشناسی تکاملی قرار میگیرند. این پرسشها عبارتند از: چرا اسطوره به وجود آمده است؟ ریشههای زیستی آن کدامند؟ و آیا ممکن است با تکامل انسان، اسطوره نیز دگرگون شده و حتی از بین برود؟ یافتن پاسخ به این پرسشها تنها با اتکا به علم تکامل امکانپذیر است. رویکرد تکاملی به اسطوره، پیامدهای فراوانی خواهد داشت.
همانند هر پدیدهای در عالم هستی، اسطوره نیز از خلأ به وجود نیامده و ریشه در گذشته دارد. بیگمان، اسطورهها از پیشاسطورههایی سرچشمه گرفتهاند که با معیارهای امروزی ما در زمره اسطورهها به حساب نمیآیند، اما بدون وجود آنها، شکلگیری اسطوره در روند تکامل انسان امکانپذیر نمیبود.
اما چه عاملی باعث پیدایش تجربه اسطورهای شده است؟ آیا این تجربه امری ضروری و اجتنابناپذیر بوده یا به طور تصادفی رخ داده و به دلیل فواید آن برای انسان، تداوم یافته است؟ آیا هر موجود زندهای که به درجهای از پیچیدگی میرسد، لاجرم تجربهای اسطورهای را پشت سر میگذارد؟
آیا ممکن است که تجربه اسطورهای برداشتی نادرست از جهان پیرامون باشد، اما به دلیل سودمندی آن، توسط انتخاب طبیعی حفظ شده باشد؟
کتاب حاضر به عنوان نخستین گام در مسیر شناخت حوزۀ نوظهور "اسطورهشناسی عصبی-تکاملی" نگاشته شده است. در این کتاب، ضمن پرداختن به مبانی و اصول این حوزه، به بررسی برخی از مهمترین اساطیر ایرانی از دریچه نگاه عصبی-تکاملی نیز پرداخته شده است.
در مجموع، کتاب درآمدی به اسطورهشناسی عصبی-تکاملی منبعی ارزشمند برای علاقهمندان به مطالعه اسطورهها از منظری علمی است. این کتاب میتواند به عنوان یک مرجع پایه برای دانشجویان و پژوهشگران علوم شناختی، اسطورهشناسی و مطالعات فرهنگی مورد استفاده قرار گیرد.