جمال میرصادقی، نویسنده نامدار ایرانی، در سال ۱۳۶۳ رمانی اجتماعی-سیاسی با عنوان "آتش از آتش" را به عرصه ادبیات داستانی ایران عرضه کرد. این اثر که در دوران پیش از انقلاب اسلامی روایت میشود، به بحران هویت روشنفکرانی میپردازد که در جستجوی نقشی معنادار در جامعه آشفته آن زمان هستند.
میرصادقی، نویسنده و پژوهشگر ادبی برجسته ایرانی، در ۱۹ اردیبهشت ۱۳۱۲ در تهران چشم به جهان گشود. او دانشآموختهی رشتهی ادبیات فارسی از دانشگاه تهران است و در طول زندگی پربار خود، آثاری ارزشمند در حوزههای داستان کوتاه، رمان، نقد ادبی و پژوهشهای ادبی به خلق رسانده است.
از آثار مهمش، "چشمهای من خسته"(۱۳۴۵)، "هراس"(۱۳۵۶)، "دوالپا"(۱۳۵۶) و "بادها خبر از تغییر فصل میدادند"(۱۳۶۳) را میتوان نام برد. میرصادقی از اولین کسانی است که در ایران کارگاه داستاننویسی راهاندازی کرد و دست به تالیف آثار پژوهشی در این زمینه زد که از مهمترین کتابهایش در این زمینه "عناصر داستان" قابل یادآوری است. رمان "آتش از آتش" را او در ۱۳۶۳ نوشته و در ۱۳۶۹ ویرایش جدیدی روی آن انجام داده است.
داستان از نگاه راوی، "کمال"، معلمی دلسوز، آغاز میشود. خبر آزادی "مهدی"، یکی از دوستان نزدیک کمال، از زندان، شعاعی از امید را در دل جمع روشن میکند. اما این شادی دیری نمیپاید، چرا که مهدی، به شدت شکنجه شده و جسم و روح او در هم شکسته است. او در بیمارستان بستری میشود و یارانش، کمال، احمد، فرهاد و خسرو، بر بالینش حاضر میشوند. اما سرنوشت غمانگیز و تراژیک، تار و پود زندگی مهدی را پاره میکند و او در بیمارستان جان میسپارد.
مرگ مهدی، خشم و نفرتی انقلابی در دل دوستانش شعلهور میکند. هر یک از آنان در اندیشه ادامه راه او و مبارزه با ظلم و ستم حاکم بر جامعه هستند. زمستان سرد آن سال، بستر وقایع داستان میشود و میرصادقی با ظرافت تمام، تصویری گویا از فضای خفقانآور آن دوران را ترسیم میکند. اوج این فضا در صحنه خاکسپاری مهدی نمود مییابد، جایی که درگیری با ماموران ساواک و زخمی شدن یکی از آنها، بر شدت تراژدی داستان میافزاید.
آتش از آتش، در دو نوبت به چاپ رسیده است. در چاپ نخست، به دلیل ملاحظات سیاسی، میرصادقی مجبور به اعمال برخی اصلاحات در اثر خود میشود. اما این موضوع، رضایت نویسنده را جلب نمیکند و او در چاپ دوم، با حفظ مضمون اصلی داستان، ساختار آن را به طور کامل دگرگون میکند. در این نسخه، میرصادقی تلاش میکند تا با ظرافت و ژرفنگری بیشتر، به لایههای پنهان هویت و تعهد روشنفکران در بحبوحه مبارزات سیاسی بپردازد.
رمان آتش از آتش، اثری ارزشمند در گنجینه ادبیات داستانی ایران محسوب میشود. این اثر، تصویری صادقانه از تضادها و چالشهای روشنفکران در بزنگاههای تاریخی ارائه میدهد و خواننده را به تأملی عمیق در مفاهیمی همچون هویت، تعهد، عدالت و مبارزه وا میدارد.
آتش از آتش، رمانی خواندنی و تأملبرانگیز است که به دوستداران ادبیات داستانی، بهویژه علاقهمندان به آثار سیاسی-اجتماعی، توصیه میشود.