۶۱ سال شاه
خسرو معتضد
کتاب ۶۱ سال شاه اثر خسرو معتضد، تاریخِ ۶۱ ساله سلطنت پهلوی را از سال ۱۲۹۸ تا ۱۳۵۷، یعنی از زمان کودتای رضاشاه تا انقلاب اسلامی، روایت می‌کند. این کتاب که در چهار جلد منتشر شده، به عنوان یکی از منابعِ معتبر و جامع برای شناخت این دوره از تاریخ ایران شناخته می‌شود.
جلد اول: از کودتا تا شهریور ۱۳۲۰
- این جلد به بررسی رویدادهایِ منجر به کودتای رضاشاه، وقایع این دوره و تحولات سیاسی، اجتماعی و فرهنگی ایران در این ۱۶ سال می‌پردازد.
- توجه ویژه‌ای به اقدامات رضاشاه در جهت مدرنیزاسیون کشور و تمرکز قدرت در دست دولت مرکزی شده است.
جلد دوم: از شهریور ۱۳۲۰ تا کودتای ۲۸ مرداد ۱۳۳۲
- این جلد به بررسی پیامدهایِ جنگ جهانی دوم برای ایران، اشغالِ این کشور توسط متفقین، ظهور نهضت ملی و کودتای ۲۸ مرداد ۱۳۳۲ می‌پردازد.
- نقش قدرت‌های خارجی، به ویژه ایالات متحده و بریتانیا، در تحولات ایران در این دوره مورد توجه قرار گرفته است.
جلد سوم: از کودتای ۲۸ مرداد تا انقلاب سفید
- این جلد به بررسیِ دوره ۲۵ ساله سلطنت محمدرضا شاه پس از کودتای ۲۸ مرداد، اصلاحات ارضی، برنامه‌های مدرنیزاسیون و سایر اقدامات او می‌پردازد.
- به رشد اقتصادی ایران در این دوره و همچنین مخالفت‌ها با سیاست‌های شاه نیز اشاره شده است.
جلد چهارم: از انقلاب سفید تا انقلاب اسلامی
- این جلد به بررسی دوره ۱۵ ساله منتهی به انقلاب اسلامی، افزایش مخالفت‌ها با شاه، اوضاع سیاسی و اجتماعی ایران در این دوره و سرانجام انقلاب ۵۷ می‌پردازد.
- به نقش مذهبیون و گروه‌های مخالف شاه در پیروزی انقلاب نیز توجه شده است.
معتضد در این کتاب، به زوایای مختلف سلطنت پهلوی می‌پردازد و از جمله مباحثی که در آن بررسی شده‌اند می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- وقایع سیاسی، اجتماعی و اقتصادی ایران در دوره پهلوی
- تحولات فرهنگی و هنری در این دوره
- روابط ایران با سایر کشورها
- زندگی شخصی رضاشاه و محمدرضا شاه
- خاطرات و روایت‌های افراد مختلف از آن دوره
از جمله ویژگی‌هایِ برجسته کتاب ۶۱ سال شاه می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
استناد به منابع موثق: معتضد در نگارش این کتاب از منابع مختلف معتبر، از جمله اسناد خانه ابادی، خاطرات افراد مختلف و مطبوعات آن دوره استفاده کرده است.
روایت بی‌طرفانه: معتضد تلاش کرده تا در این کتاب، روایتی بی‌طرفانه از تاریخ پهلوی ارائه دهد و از جانب‌گیری سیاسی پرهیز کند.
خوانایی ساده: این کتاب با زبانی ساده و روان نوشته شده و برای مخاطبان عام نیز قابل فهم است.
تصاویر متعدد: در کتاب، تصاویر متعددی از وقایع مختلف دوره پهلوی نیز گنجانده شده است.
اگر به دنبال آشنایی بیشتر با تاریخ ایران در دوره پهلوی هستید، کتاب ۶۱ سال شاه می‌تواند منبعِ مفید و ارزشمندی برای شما باشد.