فرهنگ شاهنامه، به کوشش استاد علی رواقی، یکی از جامعترین و معتبرترین منابع برای مطالعه و درک عمیق شاهنامه فردوسی است. این اثر ارزشمند که در دو جلد تدوین شده است، با رویکردی علمی و جامع، به بررسی واژگان، ساختار دستوری و زبانی شاهنامه میپردازد و برای پژوهشگران، دانشجویان و علاقمندان به ادبیات فارسی، منبعی بینظیر به شمار میرود.
علی رواقی، زادهٔ ۸ آذر ۱۳۲۰، مشهد، استاد ادبیات فارسی، قرآنپژوه، شاهنامهپژوه، مصحح و عضو پیوستهٔ فرهنگستان زبان و ادب فارسی است. او برگزیده دومین همایش چهرههای ماندگار (۱۳۸۱) است. وی استاد دانشکدهٔ ادبیات دانشگاه تهران بودهاست. در حال حاضر مدیر مؤسّسهٔ فرهنگی محمّد رواقی میباشد
جلد اول فرهنگ شاهنامه، به عنوان نخستین گام در این پژوهش گسترده، به معرفی و بررسی ابعاد مختلف زبان شاهنامه میپردازد. برخی از ویژگیهای برجسته این جلد عبارتند از:
-جامعیت واژگان: این فرهنگ، طیف گستردهای از واژگان شاهنامه را با ذکر معانی دقیق و مثالهای متعدد پوشش میدهد.
-تحلیل ساختار زبانی: علاوه بر معنای واژگان، ساختار دستوری و زبانی شاهنامه نیز به طور مفصل مورد بررسی قرار میگیرد.
-توجه به گویشها و لهجهها: در این فرهنگ، به گویشها و لهجههای مختلفی که در شاهنامه به کار رفته است، توجه ویژهای شده است.
-استفاده از منابع معتبر: استاد رواقی در نگارش این فرهنگ، از منابع معتبر و دستنوشتههای مختلف شاهنامه بهره بردهاند.
-رویکردی علمی و پژوهشی: این فرهنگ، با رویکردی کاملاً علمی و پژوهشی، به بررسی زبان شاهنامه پرداخته است.
این فرهنگ، با ارائه توضیحات جامع و روشن، به خوانندگان کمک میکند تا به راحتی مفاهیم پیچیده و واژگان دشوار شاهنامه را درک کنند. مطالعه این فرهنگ، به خواننده کمک میکند تا با ظرافتها و زیباییهای زبان فارسی در عصر فردوسی بیشتر آشنا شود. این فرهنگ، برای پژوهشگران در حوزه ادبیات فارسی، زبانشناسی و تاریخ ادبیات، منبعی غنی و قابل اعتماد است.
اگر به ادبیات فارسی و حماسه ملی ایران علاقهمند هستید، مطالعه فرهنگ شاهنامه به شما کمک میکند تا درک عمیقتری از شاهنامه پیدا کنید و با زبانی که فردوسی در شاهنامه به کار برده است، بیشتر آشنا شوید. همچنین به دنیای اساطیری و تاریخی ایران باستان سفر کنید و لذت مطالعه یکی از مهمترین آثار ادبی فارسی را ببرید.