تمرکزگرایی و تمرکززدایی در ایران: به سوی طراحی الگوی نیمه‌متمرکز
محمدباقر قالیباف
کتاب «تمرکزگرایی و تمرکززدایی در ایران: به سوی طراحی الگوی نیمه‌متمرکز» نوشتهٔ محمدباقر قالیباف است که توسط انتشارات دانشگاه تهران منتشر شده است. این کتاب به بررسی مفاهیم تمرکزگرایی و تمرکززدایی در نظام اداری ایران پرداخته و با تأکید بر انطباق با ارزش‌های دینی و بومی، الگویی نیمه‌متمرکز را برای اصلاح نظام اداری و واگذاری امور به مردم پیشنهاد می‌دهد.
ویژگی‌های کتاب:
- رویکرد نظری: استفاده از چارچوب‌های نظری، به‌ویژه نظریه نهادگرایی، برای تحلیل توسعه و حکمرانی.
- نگاه کاربردی: ارائه راهکارهای عملی برای اصلاح ساختار اداری و توزیع عادلانه قدرت.
- تأکید بر بُعد بومی: توجه ویژه به ارزش‌های اسلامی و ایرانی در فرآیند تمرکززدایی.
- مناسب برای سیاست‌گذاران: ارائه پیشنهادهایی برای مدیران و تصمیم‌گیران دولتی جهت بهبود نظام حکمرانی.
محتوای کتاب:
تحلیل علمی هر پدیده‌ای نیازمند به‌کارگیری یک چارچوب تحلیلی مشخص و منظم است. نظریه‌ها به‌عنوان ساختارهای مفهومی، مسیر تحقیقات و پژوهش‌های علمی را تعیین می‌کنند، به این معنا که هر پژوهش نظام‌مند معمولاً در چارچوب یک نظریه و الگوی مشخص انجام می‌شود. یک الگوی نظری مناسب و مؤثر برای بررسی مشکلات موجود و ارائه راهکار جهت اصلاح نظام اداری باید ویژگی‌هایی داشته باشد که آن را در تحلیل نظام جمهوری اسلامی ایران موفق سازد.
به بیان دیگر، انتخاب یک الگوی نظری از سوی پژوهشگر باید مبتنی بر دلایل روشن و مستند باشد. بر همین اساس، در این کتاب تلاش شده است تا تصویری جامع از جایگاه حکومت اسلامی در تاریخ ایران و جهان اسلام ارائه شود تا مخاطبان بتوانند موقعیت ایران را در این چارچوب کلی درک کنند. همچنین، در این کتاب نظریه نهادگرایی به‌عنوان الگویی برای بررسی اهمیت و جایگاه توسعه تحلیل و ارزیابی شده است.
مخاطبان کتاب:
- دانشجویان و پژوهشگران علوم سیاسی و اداری
- مدیران و سیاست‌گذاران دولتی
- علاقه‌مندان به مباحث حکمرانی و اصلاح نظام اداری
در مجموع، کتاب تمرکزگرایی و تمرکززدایی در ایران با تحلیل ساختار اداری کشور، به چالش‌های ناشی از تمرکزگرایی پرداخته و مدلی نیمه‌متمرکز را برای بهبود کارآمدی حکمرانی پیشنهاد می‌کند. این کتاب منبع جامعی برای دانشجویان و پژوهشگران علوم سیاسی است.