لایوش ناگ، نویسنده مجارستانی، در کتاب "جانورنامه" دنیایی عجیب و غریب را پیش روی خواننده میگذارد؛ دنیایی که در آن حیوانات نه تنها به عنوان موجوداتی زنده، بلکه به مثابه آینهای از جامعه انسانی به تصویر کشیده شدهاند. این کتاب، که یکی از آثار کلاسیک طنز اروپای مرکزی و شرقی محسوب میشود، با زبانی طنزآمیز و گزنده، به نقد و بررسی نابهنجاریهای اجتماعی و سیاسی میپردازد.
لایوش ناگ در سال ۱۸۸۳ در روستایی اطراف آپوشتاگ مجارستان به دنیا آمد، در سال ۱۹۰۱ تحصیلات متوسطه را با نمرات عالی پشتسر گذاشت و در همان سال وارد دانشکدهٔ حقوق شد. اما فقر و نداری نگذاشت تحصیلاتش را به پایان برساند. او از انقلابهای مجارستان هم به شدت استقبال کرد اما بعد از شکست آن تا مدتها احساس سرخوردگی و ناکامی میکرد. کتاب جانورنامه بعد از سکوت طولانی او و بعد از این احوالات روحیاش نوشته شد.
ناگ، با خلق شخصیتهایی حیوانی، به واکاوی رفتارها و کردارهای انسانها میپردازد. هر حیوان در این کتاب، نماد و سمبلی از یک طبقه اجتماعی، یک گروه سیاسی یا حتی یک ویژگی شخصیتی خاص است. نویسنده با بهرهگیری از طنز سیاه و کنایههای ظریف، به انتقاد از نظامهای دیکتاتوری، بوروکراسی، و تبعیضهای اجتماعی میپردازد.
یکی از ویژگیهای بارز کتاب "جانورنامه"، استفاده از زبان علمی و اصطلاحات تخصصی زیستشناسی است. اما این زبان علمی، نه برای توصیف دقیق ویژگیهای حیوانات، بلکه برای خلق یک فضای طنزآمیز و پارادوکسیکال به کار گرفته شده است. نویسنده با ترکیب این زبان با عناصر طنز و اغراق، خواننده را به تفکر و تأمل درباره مسائل اجتماعی و سیاسی وامیدارد.
"جانورنامه" صرفاً یک کتاب طنز نیست، بلکه یک اثر انتقادی و اجتماعی است. ناگ با خلق دنیایی خیالی و اغراقآمیز، به خواننده نشان میدهد که چگونه میتوان با استفاده از طنز، به نقد جدیترین مسائل جامعه پرداخت. این کتاب، با وجود اینکه در دهههای گذشته نوشته شده است، همچنان برای خواننده معاصر جذاب و خواندنی است. چرا که بسیاری از مسائلی که ناگ به آنها پرداخته، همچنان در جوامع مختلف وجود دارد.
اگر به ادبیات طنز، نقد اجتماعی، و ادبیات اروپای شرقی علاقهمند هستید، کتاب "جانورنامه" میتواند تجربه خواندن متفاوتی را برای شما رقم بزند. این کتاب، با ترجمه روان و جذاب کمال ظاهری، به فارسی منتشر شده و در دسترس علاقهمندان قرار دارد.