کتاب "دین و نظم طبیعت" نوشته سیدحسین نصر، فیلسوف و اسلامشناس برجسته معاصر، به بررسی رابطه دین و علم، میپردازد. این کتاب در سال 1353 منتشر شد .
بحران زیستمحیطیِ کنونی، چالشی جهانی و فوری است که راهحلهای آن در جبهههای مختلف جستوجو میشود.سید حسین نصر در کتاب خود، ریشه این بحران را در دیدگاه تقلیلگرایانهی علم سکولار مدرن به طبیعت میداند.او معتقد است که بازیابیِ حقیقتِ "طبیعت مقدس" که در ادیان بزرگ جهان مشترک است، راهِ حلِ این بحران است.نصر به بررسیِ روندِ تاریخیِ دور شدنِ تمدن غرب از ایدهی "طبیعت مقدس" میپردازد.او نشان میدهد که چگونه این جهانبینی، انسان را از طبیعت بیگانه کرده و آن را به ماشینی تبدیل کرده که باید تحت سلطه و دستکاری انسان باشد.هدفِ نصر، نفیِ ادعاهای تمامیتخواهانهی علم مدرن و احیای دیدگاهِ دینی به نظم طبیعت است.او به بررسیِ دانش و تجاربِ سنتهای مختلف در مورد نظم طبیعت میپردازد.
مباحث اصلی کتاب:
· نقد دیدگاههای رایج درباره رابطه دین و علم: نصر در این کتاب دیدگاههای رایج درباره رابطه دین و علم، مانند تقابل، جدایی و همزیستی را نقد میکند و معتقد است که این دیدگاهها ناقص و گاه مغرضانه هستند.
· ارائه نظریهای جدید درباره رابطه دین و علم: نصر نظریهای جدید درباره رابطه دین و علم ارائه میدهد که بر اساس مبانی فلسفی و عرفانی اسلام است. او معتقد است که دین و علم دو راه مکمل برای شناخت حقیقت هستند و میتوانند در یکدیگر تأثیر و تأثر داشته باشند.
قسمت هایی از کتاب دین و نظم طبیعت :
" بحران محیط زیست طبیعی جلوهٔ بیرونی بحرانی در روان مردان و زنانی است، که چون از «آسمان» به خاطر «زمین» روی تافته اند، اینک در آستانهٔ تخریب خود زمین نیز قرار گرفته اند. بحران زیست محیطی نه به صرف راه حل های خطابی و صوری، بلکه به مرگ و نوزایی انسان متجدد و جهان بینی او نیاز دارد. لازم نیست و در واقع نمی توان، آن گونه که برخی ادعا کرده اند، انسان را «از نو خلق کرد»، بلکه آدمی باید به عنوان انسان سنتی یا انسان پاپ گونه [خلیفه الله]، پل میان آسمان و زمین، تولدی دوباره پیدا کند و عالم طبیعت باید بار دیگر به همان صورتی که همیشه بوده است ــ یعنی به صورت قلمروی مقدس که نیروهای خلاّق الهی را منعکس می سازدــ تصور شود. باید معرفت دینی دربارهٔ طبیعت، جهان شناسی های سنتی و علوم مقدسی را که کماکان در بسیاری از نواحی غیرغربی عالم محفوظ است، حیاتی دوباره بخشید و درعین حال میراث خود سنت غربی در این حوزه را نیز به صورتی جدی احیا کرد."
جمع بندی:
کتاب "دین و نظم طبیعت" با نگاهی جامع به موضوع رابطه دین و علم پرداخته است و مناسب برای علاقه مندان به مباحث فلسفی است. نصر معتقد است که احیایِ دانشِ سنتیِ ادیان، به آنها در غنیسازیِ یکدیگر و همکاری برای التیامِ زخمهایِ زمین کمک میکند.نویسنده در این کتاب از رویکردی عالمانه و مبتنی بر فلسفه و عرفان اسلامی برای بررسی رابطه دین و علم استفاده میکند.