سرمایه داری تاریخی
امانوئل والرشتاین
والرشتاین در تحلیل خود از سرمایه‌داری، به این نظام به عنوان یک سیستم تاریخی و پویا نگاه می‌کند. او معتقد است که سرمایه‌داری از قرن شانزدهم میلادی با گسترش تجارت جهانی و استعمارگری شکل گرفته و به تدریج به یک نظام جهانی تبدیل شده است.
ویژگی‌های اصلی سرمایه‌داری تاریخی به نظر والرشتاین :
- جهانی بودن: سرمایه‌داری یک نظام جهانی است و تمام کشورها و مناطق جهان را تحت تأثیر قرار می‌دهد.
- تضادها: در درون نظام سرمایه‌داری همواره تضادهایی بین هسته و پیرامون، بین سرمایه و کار و بین کشورهای مختلف وجود دارد.
- تغییر و تحول: سرمایه‌داری یک نظام پویا است و دائماً در حال تغییر و تحول است.
- بحران‌ها: سرمایه‌داری مستعد بحران‌های اقتصادی و اجتماعی است.
یکی از بحث‌برانگیزترین نظرات والرشتاین، پیش‌بینی او درباره پایان سرمایه‌داری است. او معتقد است که سرمایه‌داری به دلیل تضادهای درونی و بحران‌های متعدد، در آینده‌ای نه چندان دور به پایان خواهد رسید. البته والرشتاین درباره شکل و ماهیت نظام اقتصادی پس از سرمایه‌داری، نظر قطعی ارائه نمی‌کند.
کتاب سرمایه داری تاریخی والرشتاین، یک اثر کلاسیک در حوزه مطالعات توسعه و روابط بین‌الملل است. این کتاب به دلیل رویکرد جامع و انتقادی خود، مورد توجه بسیاری از محققان و فعالان اجتماعی قرار گرفته است. والرشتاین با ارائه یک تحلیل تاریخی و سیستمی از سرمایه‌داری، به ما کمک می‌کند تا جهان امروز را بهتر درک کنیم و به دنبال راه حل‌هایی برای مشکلات جهانی باشیم.
ویژگی های برجسته کتاب:
- رویکردی جامع و سیستمی: والرشتاین با نگاهی جامع به تاریخ و اقتصاد جهانی، به تحلیل سرمایه‌داری می‌پردازد.
- انتقادی: والرشتاین یک منتقد جدی سرمایه‌داری است و به نابرابری‌ها و مشکلات این نظام اشاره می‌کند.
- تأثیرگذار: نظریه نظام جهانی والرشتاین تأثیر زیادی بر مطالعات توسعه و روابط بین‌الملل گذاشته است.
- بحث‌برانگیز: برخی از نظرات والرشتاین، به ویژه در مورد پایان سرمایه‌داری، مورد بحث و جدل قرار گرفته است.
درمجموع، نظریه نظام جهانی والرشتاین همچنان یکی از مهم‌ترین نظریه‌های جامعه‌شناسی و علوم سیاسی است و به ما کمک می‌کند تا جهان امروز را بهتر درک کنیم.