شاهنامه فردوسی
ابوالقاسم فردوسی
شاهنامه فردوسی، این اثر سترگ و بیهمتا، نه صرفاً یک کتاب، بلکه گنجینهای از هویت، فرهنگ و تاریخ ملت ایران است. این منظومهٔ حماسی که حاصل تلاش سی سالهٔ حکیم ابوالقاسم فردوسی طوسی است، داستانهای پهلوانان، پادشاهان و رویدادهای اساطیری و تاریخی ایران را به نظم درآورده و میراثی گرانبها برای نسلهای آینده به یادگار گذاشته است.
شاهنامه با بیش از پنجاه هزار بیت، روایتگر تاریخ و اسطورههای ایران از آغاز تا فتح ایران توسط اعراب در قرن هفتم میلادی است. این اثر به سه بخش اصلی تقسیم میشود: بخش اساطیری که به دوران پادشاهان پیشدادی و کیانی میپردازد؛ بخش پهلوانی که داستان دلاوریها و رزمآوریهای پهلوانان نامدار ایرانی همچون رستم را در بر میگیرد؛ و بخش تاریخی که به دوران پادشاهان تاریخی ایران، از جمله اشکانیان و ساسانیان، میپردازد.
از آنجا که شاهنامه در طول قرون متمادی به صورت نسخههای خطی منتقل شده، نسخههای متعددی از آن با ویژگیهای متفاوت پدید آمده است. در میان این نسخهها، چاپ مسکو از جایگاه ویژهای برخوردار است. این چاپ که حاصل تلاش محققان برجستهٔ بنیاد شرقشناسی فرهنگستان علوم روسیه در دههٔ ۱۹۶۰ میلادی است، به دلیل دقت علمی و مقابلهٔ نسخههای متعدد خطی، به عنوان یکی از معتبرترین و دقیقترین نسخههای شاهنامه شناخته میشود.
انتشارات معین با درک اهمیت این اثر گرانبها و با هدف دسترسی آسانتر علاقهمندان به این گنجینهٔ ادبی، اقدام به انتشار نسخهٔ مسکو در قالب مجموعهای ۱۰ جلدی نموده است. این اقدام، گامی مهم در جهت حفظ و نشر این اثر ارزشمند به شمار میرود.
جلد دهم از این مجموعهٔ ۱۰ جلدی، بخش پایانی داستانهای حماسی شاهنامه را در بر میگیرد. این جلد، همچون سایر مجلدات، بر اساس نسخهٔ معتبر مسکو تهیه و تنظیم شده و از همان دقت علمی و مقابلهٔ نسخ بهره میبرد. این بخش از شاهنامه شامل داستانهای مهم و جذابی است که به سرنوشت شخصیتهای اصلی و فرجام این حماسهٔ ملی میپردازد.
انتشارات معین با انتشار این مجموعهٔ ۱۰ جلدی، خدمتی شایان به فرهنگ و ادب فارسی کرده است. جلد دهم، به عنوان آخرین جلد این مجموعه، نقشی تعیینکننده در تکمیل درک خواننده از سیر داستانهای شاهنامه و آشنایی کامل با شخصیتهای برجستهٔ آن ایفا میکند. این جلد، نقطهٔ پایانی بر این سفر حماسی است و خواننده را با فرجام این حماسهٔ ملی روبرو میسازد.
