کتاب "ایران از آغاز تا اسلام"
نویسنده: رومن گیرشمن
کتاب "ایران از آغاز تا اسلام" نوشته رومن گیرشمن، که توسط محمد معین به فارسی ترجمه شده و نشر معین آن را به چاپ رسانده است. کتاب "ایران از آغاز تا اسلام" اثری جامع و تحلیلی است که تاریخ ایران را از دوران پیش از تاریخ تا حمله اعراب به تصویر می‌کشد. گیرشمن در این کتاب با استفاده از یافته‌های باستان‌شناسی و منابع تاریخی، تصویری روشن از تمدن‌های مختلفی که در طول تاریخ در ایران شکل گرفته‌اند، ارائه می‌دهد.
تاریخ ایران را به شش دوره اصلی تقسیم می‌کند: "دوران پیش از تاریخ، ورود آریاییان، شرق در برابر غرب، غرب در برابر شرق و واکنش شرق، توسعه تمدن ایرانی و نتیجه". گیرشمن در این کتاب به بررسی تمدن‌های مختلفی مانند تمدن سومریان، اکدیان، بابلیان، آشوریان، عیلامیان، مادها، پارس‌ها، پارت‌ها و ساسانیان می‌پردازد.
درباره نویسنده:
کتاب "ایران از آغاز تا اسلام" اثر رومن گیرشمن، باستان‌شناس فرانسوی اوکراینی‌تبار، در سال ۱۸۹۵ در خارکف متولد شد و در سال ۱۹۷۹ درگذشت. وی به عنوان یکی از برجسته‌ترین باستان‌شناسان قرن بیستم شناخته شده است که مطالعات و کاوش‌های بسیاری در زمینه تاریخ و تمدن ایران انجام داد.
نخستین کار تجربی او زمانی بود که همراه با یک هیئت باستان‌شناسی فرانسوی به تلو واقع در عراق رفت (۱۹۳۰). وی بیشتر به آثار باستانی ایران علاقه‌مند بود، در سالهای بعد، در راس هیئتی همراه با همسرش، تانیا گیرشمن به ایران آمد و به حفاریهایی در تپه گیان نهاوند، زرامین سفلی، لرستان، اسدآباد، تپه سیلک، بگرام، بیشاپور و شوش پرداخت.
وی در ۱۹۴۹ سفری به کوه‌های سخت‌گذر بختیاری کرد و برای نخستین بار در ایران موفق به کشف غاری که مسکن انسان‌های عصر نوسنگی بود گردید.
ویژگی‌های کتاب:
- پوشش جامع تاریخی: کتاب تاریخ ایران را از حدود ۱۵ هزار سال پیش از میلاد تا حمله اعراب به‌طور کامل بررسی می‌کند.
- تمرکز بر فرهنگ آریایی: اگرچه به اقوام غیرآریایی نیز اشاره دارد، اما تمرکز اصلی بر اقوام آریایی، به‌ویژه قوم پارس است.
- بررسی همه‌جانبه زندگی مردم: علاوه بر جنگ‌ها و پادشاهان، جنبه‌های اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و مذهبی هر دوره را تحلیل می‌کند.
- استفاده از منابع معتبر: نویسنده از منابع تاریخی و یافته‌های باستان‌شناسی معتبر برای نگارش کتاب بهره برده است.
- نمایش تحولات تمدنی: کتاب تحولات فرهنگی و تمدنی اقوام مختلف ایران را در طول تاریخ به تصویر می‌کشد.
محتوای کتاب:
- کتاب با بررسی دوران پیش از تاریخ، زندگی انسان‌های اولیه و فرهنگ‌های باستانی ایران آغاز می‌شود.
- سپس به ورود اقوام آریایی، مهاجرت آن‌ها به فلات ایران و شکل‌گیری نخستین جوامع ایرانی می‌پردازد.
- دوران حکومت مادها، پارسیان هخامنشی، سلوکیان، اشکانیان و ساسانیان را با تمرکز بر ساختار سیاسی، اجتماعی و فرهنگی توصیف می‌کند.
- جنبه‌های اقتصادی، مذهبی، هنری و سبک زندگی مردم هر دوره را مورد بررسی قرار می‌دهد.
- کتاب با شرح سقوط امپراتوری ساسانیان و پیامدهای حمله اعراب به پایان می‌رسد.
مخاطبان کتاب:
این کتاب برای طیف وسیعی از مخاطبان از جمله دانشجویان، پژوهشگران، علاقه‌مندان به تاریخ ایران و عموم مردم که به دنبال کسب اطلاعاتی جامع و مستند درباره تاریخ و تمدن ایران هستند، مفید است. و نیز می‌‌‌تواند برای آشنایی با تاریخ و فرهنگ ایران مورد استفاده قرار گیرد.
کتاب "ایران از آغاز تا اسلام"، با ارائه تصویری جامع و مستند از تاریخ و تمدن ایران، نقش مهمی در شناخت و معرفی فرهنگ غنی سرزمین ایران ایفا کرده است.