گاو اثر جاودانه "غلامحسین ساعدی" ملقب به "گوهرمراد"، داستان غم‌انگیز مردی روستایی به نام "مش حسن" و وابستگی عمیق او به تنها گاو خود است. این اثر برجسته، علاوه بر جایگاه ویژه در ادبیات فارسی، به واسطه فیلمی به همین نام از "داریوش مهرجویی" با بازی ستارگانی چون "عزت‌الله انتظامی" و "علی نصیریان"، در تاریخ سینمای ایران نیز ماندگار شده است.
داستان با به تصویر کشیدن رابطه عمیق و صمیمانه مش حسن با گاوش آغاز می‌شود. گویی این گاو، تنها دارایی و همدم مش حسن در زندگی است. اما فاجعه زمانی رخ می‌دهد که در غیاب مش حسن، گاو باردار او می‌میرد.
دوستان مش حسن، از ترس واکنش او به این خبر ناگوار، مرگ گاو را پنهان می‌کنند و به او می‌گویند که گاو فرار کرده است. اما مش حسن که قادر به پذیرش این فقدان بزرگ نیست، به تدریج دچار فروپاشی روانی می‌شود و هویت خود را از دست می‌دهد.
داستان "گاو" تلاش‌های روستاییان و همسر مش حسن برای نجات او از این وضعیت و بازگرداندن او به زندگی عادی را به تصویر می‌کشد.
اهمیت داستان:
- نگاه عمیق به روان انسان: داستان "گاو" به بررسی وابستگی عاطفی انسان به حیوان و پیامدهای فقدان آن می‌پردازد.
- انتقاد اجتماعی: این داستان به طور غیرمستقیم، به مسائلی مانند فقر، بی‌سوادی و خرافات در جامعه روستایی می‌پردازد.
- ارزش ادبی : "گاو" یکی از برجسته‌ترین آثار ادبیات فارسی معاصر است که به دلیل نگارش ساده و روان و پرداخت عمیق شخصیت‌ها، مورد تحسین منتقدان قرار گرفته است.
"گاو" داستانی کوتاه اما عمیق و تامل‌برانگیز است که به واسطه پرداخت ظریف به موضوعاتی مانند وابستگی عاطفی، فقدان و مسائل اجتماعی، در زمره آثار برجسته ادبیات فارسی معاصر جای گرفته است.
