مرتضی کتبی

مرتضی کتبی استاد برجسته بازنشسته روان‌شناسی اجتماعی، مترجم و نویسنده ایرانی است. او در طول دوران پربار علمی خود، سهم بسزایی در زمینه‌های مختلف علوم اجتماعی، به خصوص روان‌شناسی اجتماعی، ایفا کرده است.

کتبی در سال ۱۳۱۱ در تهران متولد شد و پس از گذراندن دوره دبیرستان در دبیرستان ماندگار البرز، در سال ۱۳۳۰ به دانشگاه تهران راه یافت. وی در رشته زبان و ادبیات فارسی و فرانسه تحصیل کرد و در سال ۱۳۳۵ موفق به اخذ لیسانس در این رشته شد. او در سال ۱۳۳۷ برای ادامه تحصیلات به فرانسه سفر کرد و در دانشگاه پاریس (سوربن) به تحصیل در رشته روان‌شناسی پرداخت. کتبی در سال ۱۳۳۹ از این رشته لیسانس و در سال ۱۳۴۱ دکتری ادبیات فرانسه را با درجه عالی از دانشگاه سوربن دریافت کرد. پس از بازگشت به ایران، در سال ۱۳۴۶ به عنوان استادیار روان‌شناسی اجتماعی در دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران مشغول به کار شد.

وی در سال ۱۳۴۹ برای اخذ دکتری دولتی به فرانسه بازگشت و در سال ۱۳۵۳ با درجه عالی از دانشگاه رنه دکارت پاریس 5 دکتری روان‌شناسی اجتماعی دریافت کرد. کتبی پس از بازگشت به ایران، از سال ۱۳۵۳ تا ۱۳۷۴ با درجه دانشیاری و از سال ۱۳۷۴ تا ۱۳۸۱ با درجه استادی در دانشکده علوم اجتماعی و تعاون دانشگاه تهران به تدریس و تحقیق مشغول بود. وی پس از بازنشستگی از دانشگاه تهران، فعالیت‌های آموزشی خود را در دانشگاه‌های دیگر از جمله دانشگاه علامه طباطبایی و دانشگاه آزاد اسلامی ادامه داده است.

مرتضی کتبی به عنوان یکی از برجسته‌ترین چهره‌های علوم اجتماعی ایران، نقش مهمی در ارتقای دانش و آگاهی جامعه در زمینه‌های مختلف روان‌شناسی اجتماعی ایفا کرده است. تلاش‌های علمی و پژوهشی وی در زمینه‌های مختلف نگرش، اطاعت، اقلیت‌ها، پیش‌داوری و تعصب، هویت اجتماعی، و روان‌شناسی جمع، مفاهیم کلیدی و اساسی در درک رفتار اجتماعی انسان را به خوانندگان فارسی زبان ارائه کرده است.

آثار:

• از فارسی به فرانسه:

• غرب زدگی اثر جلال آل احمد (۱۹۸۸)
• ولایت فقیه (حکومت اسلامی) اثر سید روح‌الله خمینی (۱۹۷۹)

• از فرانسوی به فارسی:

• جامعه‌شناسی ادبیات اثر روبر اسکارپیت (۱۳۷۴)
• نظریه‌ها در روانشناسی اجتماعی اثر مورتون دوچ و رابرت کراوس (۱۳۷۵)
• درآمدی بر روان‌شناسی اجتماعی: مجموعه ضرورت‌های جامعه‌شناسی روانی اثر کلود تاپیا (۱۳۷۹)
• کاوش در جامعه‌شناسی روانی اثر هلن شوشا (۱۳۷۹)
• افکار عمومی اثر ژودیت لازار (۱۳۸۰)
• علوم انسانی گستره شناخت‌ها اثر ژان‌فرانسوا دورتبه (۱۳۸۲)
• واژگان بوردیو اثر کریستیان شویره واولیویه فونتن؛ زیرنظر ژان-پیر زرده (نا مشخص)
• ملاقات تمدن‌ها اثر امانوئل تد و یوسف کورباژ (۱۳۸۹)
• آخرالزمان غرب اثر میشل مافه زولی (1396)

تلاش‌های آموزشی وی در تربیت نسل‌های متعددی از دانشجویان روان‌شناسی و علوم اجتماعی، تاثیر بسزایی در رشد و توسعه این رشته‌ها در ایران داشته است.