1.00
(1)رایآرتور امانوئل کریستنسن، ایرانشناس، لغتشناس و پژوهشگر فرهنگ، در ۹ ژانویه ۱۸۷۵ در کپنهاک به دنیا آمد. پدر وی مدیر یک پستخانه و او تنها فرزند خانواده بود. به گفته خود وی خواندن کتاب هزار و یکشب در کودکی چنان تأثیری بر او گذاشت که میل به مطالعات شرقی را در وی برانگیخت. در ۱۳سالگی، در انشایی نوشت میخواهد زبانشناس شود تا بتواند درباره فرهنگ مردم شرقی مطالعه کند.
وی در سال ۱۹۰۰ م از دانشگاه کپنهاگ در زمینهی زبان لاتین و فرانسوی و تاریخ مدرک کارشناسی ارشد گرفت و در همین دوران زبانهای پارسی و سنسکریت و اوستایی و عربی و ترکی را نیز آموخت. در سال ۱۹۰۳ م. مدرک دکتری خود را دریافت کرد که پایاننامهاش دربارهی رباعیهای عمر خیام بود. در این کار، وی با بررسی دقیق نسخهشناسی و تاریخی نشان داد که از ۸۰۰ رباعی بسته شده (منسوب) به خیام تنها ۱۲۱ رباعی با درجههایی از یقین از آنِ خیام است. وی از سال ۱۹۱۹ م./ ۱۲۹۸ خ. تا زمان مرگش در ۷۰ سالگی، استاد زبانشناسی تاریخی زبانهای ایرانی (Iranian Philology) در دانشگاه کپنهاگ بود. شهرت کریستنسن بیشتر در زمینهی تاریخ ایران و به ویژه کتاب «ایران در زمان ساسانیان» و کتاب «کیانیان» است.
تالیفات:
بیش از سیصد کتاب، رساله و مقاله از پروفسور کریستین سن بر جای مانده است. به این تعداد باید مقالات بیشماری را که در جراید و مجلات علمیبه رشته تحریر درآورده است، اضافه کرد. عناوین تعدادی از ۶۰ اثر او درباره ایران عبارت اند از :
- تاریخ سلطنت قباد و ظهور مزدک؛
- داستان بوذرجمهر حکیم؛
- وضع ملت و دولت و دربار در دوره شاهنشاهی ساسانیان؛
- ایران در زمان ساسانیان؛
- مزدا پرستی در ایران قدیم
- کیانیان
- کارنامه شاهان در روایات ایران باستان
- آفرینش زیانکار در اساطیر ایرانی
- گویش گیلکی در رشت و ...
وی در سال ۱۹۳۶ کتابی درباره تاریخ ساسانیان به نام «ایران در زمان ساسانیان» منتشر کرد که هنوز هم بهترین و ارزشمندترین اثر درباره تاریخ ساسانیان و مورد استفاده همگان است. بعد از انتشار کتاب کلیه نسخ آن بلافاصله به فروش رفت. کریستنسن یادداشتهای تازهای بر این کتاب افزود و در سال ۱۹۴۴ دوباره نشر داد. این کتاب اولین بار در سال ۱۹۰۹ به چاپ رسید. سپس اصلاحات فراوانی روی آن انجام شد و در سال ۱۹۳۶ نسخه غنیتر و بهتری از آن به طبع رسید. سرانجام نسخه نهایی آن در چاپ دوم در سال ۱۹۴۴ روانه بازار شد.