مصطفی کمال‌پورتراب

مصطفی کمال پورتراب، آهنگساز و استاد برجسته تئوری موسیقی، در سال ۱۳۰۳ در تهران متولد شد. او از اعضای هیئت مؤسس و نایب‌رئیس شورای عالی خانه موسیقی ایران بود.

پورتراب مقدمات موسیقی را فرا گرفت و در سال ۱۳۱۸ به هنرستان عالی موسیقی رفت. در این هنرستان نزد استادان بنامی همچون یاروسلاو بیزا (فاگوت)، حشمت سنجری و عطاالله خادم میثاق (ویولن)، روبیک گریگوریان (آواز گروهی)، روح‌الله خالقی (تئوری موسیقی ایرانی)، موسی معروفی (تار)، فریدون فرزانه و پاتماگریان (سرایش) آموزش دید و در سال ۱۳۲۴ با رتبه اول دیپلم هنرستان را دریافت کرد.

تحصیلات و فعالیت‌های هنری:

• ۱۳۳۰: ورود به دوره عالی هنرستان موسیقی و شاگردی استادانی همچون حسین ناصحی (هماهنگی)، هایمو تویبر (کنترپوان، فوگ، سازشناسی و ...)، امانوئل ملیک اصلانیان (پیانو)، مهدی برکشلی (تجزیه و تحلیل موسیقی باستانی)، فؤاد روحانی (فرم موسیقی و زیبایی شناسی) و ...
• ۱۳۳۹: فارغ‌التحصیلی از دوره عالی هنرستان موسیقی با رتبه اول
• ۱۳۴۰: سرپرستی یکی از ارکسترهای وزارت فرهنگ و هنر و فعالیت در زمینه آهنگسازی، رهبری ارکستر و اجرای برنامه در تلویزیون
• ۱۳۴۶: سفر به فرانسه برای تحقیقات موسیقی با استفاده از بورس تحصیلی
  بازگشت به ایران و شاگردی توماس کریستین داوید در زمینه آهنگسازی
• ۱۳۲۴: آغاز تدریس سرایش در دوره ابتدایی هنرستان و پس از چند سال، تدریس تئوری موسیقی و هماهنگی در هنرستان
  تدریس دروس موسیقی در گروه کر رادیو و تلویزیون
• ۱۳۵۰ تا ۱۳۵۲: مدیر هنرستان موسیقی ملی
  تدریس هارمونی، کنترپوان و ... در کلاس خصوصی و دانشگاه هنر و دانشگاه آزاد پس از انقلاب

آثار:

تألیف:

·        تئوری موسیقی، نشر چشمه 

·        مق‍دمه‌ای بر مب‍انی آهن‍گس‍ازی، نشر چشمه

·        آهن‍گ‌ه‍ای برگزیده برای پی‍انو، انتشارات سرود

ترجمه:

·        متد آموزش پیانو اروپا، ترجمهٔ پویان آزاده، ویرایش مصطفی کمال پورتراب، نشر چشمه

·        کن‍ترپوان به زبان ساده، نوشتهٔ اچ. سی.ال. است‍اک

·        تج‍زیه و تح‍لی‍ل موسی‍قی برای جوانان، نوشتهٔ ل‍ئ‍ونارد برنس‍تاین

·        هارمونی بر روی شستی‌های پیانو، نوشتهٔ کارل پدرن، انتشارات چنگ

·        تک‍الی‍ف و حل مس‍ائ‍ل ت‍ئ‍وری موسی‍قی و تع‍لی‍م خط و خوشن‍ویس‍ی، نوشتهٔ اتوره پوتس‍ولی

·        آموزش کن‍تر پوان مدال (مق‍امی)، نوشتهٔ مارسل دوپر، انتشارات چنگ

·        هارمونی کلاسی‍ک، نوشتهٔ سی. اچ. کی‍تس‍ون

·        موسیقی مدرن، نوشتهٔ موریس لورو

·        موتس‍ارت، نوشتهٔ یان مک لی‍ن

·        زندگی پراضطراب چایک‍وفس‍کی، نوشتهٔ هربرت ولس‍توک

·        هانون، نوشتهٔ شارل لویی

·        هارمونی مدرن (توضی‍ح و کاربرد آن)، نوشتهٔ ایگ‍لف‍یل‍د هال

·        هماهنگی علمی و عملی، نوشتهٔ هانری سارلی، انتشارات چنگ

جوایز و افتخارات:

• ۱۳۷۶: دریافت نشان درجه یک لیاقت هنری از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی
• ۱۳۸۱: چهره ماندگار موسیقی در هفتمین همایش چهره‌های ماندگار
• نامگذاری خیابان استاد پورتراب در منطقه ۲۲ تهران

درگذشت:

مصطفی کمال پورتراب در یازدهم تیرماه سال ۱۳۹۵ در سن ۹۲ سالگی در تهران درگذشت و نام و یاد او در تاریخ موسیقی ایران ماندگار شد.