مبانی فلسفی مکانیک کوانتوم
علیرضا منصوری
کتاب مبانی فلسفی مکانیک کوانتوم نوشته‌ی علیرضا منصوری به بررسی مبانی فلسفی مکانیک کوانتوم می‌پردازد. این کتاب برای دانشجویان علوم پایه و مهندسی که به فلسفه علم علاقه‌مند هستند، و همچنین دانشجویان فلسفه که به مبانی فیزیک علاقه دارند، مناسب است.
ظهور مکانیک کوانتوم در اوایل قرن بیستم، دریچه‌ای نو به سوی شناخت عالم ذرات گشود و نویدبخش پیش‌بینی‌هایی بدیع در این قلمرو بود. با این حال، این نظریه نوظهور، چالش‌هایی بنیادی را به ارمغان آورد و زیربنای فلسفی فیزیک کلاسیک را به لرزه درآورد. پرسش‌های عمیقی در مورد ماهیت واقعیت، مطرح شد:
آیا مکانیک کوانتوم، توصیفی کامل از واقعیت فیزیکی ارائه می‌دهد؟
آیا واقعیت، ذاتی غیرموضعی دارد و اجزای طبیعت، به‌طور ذاتی در هم تنیده هستند؟
آیا اشیاء، قبل از اندازه‌گیری، فاقد وضعیت معین هستند و اندازه‌گیری، عاملی برای جهش‌های غیرعلّی به سوی حالات مشخص است؟
همانطور که اینشتین پرسید: آیا ماه، زمانی که به آن نگاه نمی‌کنیم، وجود دارد؟
این پرسش‌های بنیادی، از همان ابتدای شکل‌گیری مکانیک کوانتوم، ذهن فیزیکدانان نظری و فلاسفه‌ی علم را به خود مشغول کرد. با گذر زمان، نه تنها از شدت و حرارت این مباحث کاسته نشد، بلکه با افول نفوذ پوزیتیویسم، دامنه‌ی بحث‌ها گسترده‌تر شد و حتی نظر برخی از مخالفان پیشین این مباحث، تغییر یافت.
این کتاب در فصل های زیر تقسیم‌بندی شده است:
فیزیک و متافیزیک
ناموضعیت کوانتومی
مسئله اندازه‌گیری
تعبیر کپنهاکی و استاندارد
مدل تقلیل دینامیکی
همدوسی‌زدایی
تعبیر حالت نسبی
مدل بوهم
متافیزیک جدید و تعبیر سیگما
کتاب حاضر، به مثابه‌ی راهنمایی روشن و گویا، به واکاویِ پرسش‌های بنیادینِ مکانیک کوانتوم و مبانی فلسفیِ آن می‌پردازد. در این اثر، به بررسی انتقادیِ دیدگاه‌ها و الگوهای نظری برجسته در این حوزه پرداخته می‌شود و دریچه‌ای نو به سوی درک عمیق‌ترِ این نظریه‌ی شگرف می‌گشاید.
این کتاب، هم برای دانشجویان رشته‌های علوم پایه و مهندسی که به فلسفه علاقه‌مند هستند و هم برای دانشجویان فلسفه که مایل به شناخت مبانی فلسفی علوم هستند، منبعی ارزشمند و کاربردی به شمار می‌رود. تسلط بر دانش مقدماتی در ریاضیات و فیزیک، برای درکِ مفاهیم و مباحثِ مطرح شده در این کتاب، کفایت می‌کند.