کتاب "اسلام و مدرنیته" اثر فضل الرحمان، متفکر و اندیشمند پاکستانی، به بررسی رابطه ی پیچیده بین اسلام و مدرنیته می‌پردازد.
رحمان در این کتاب با رویکردی انتقادی، دیدگاه‌های مختلف پیرامون این موضوع را مورد بحث قرار می‌دهد و به دنبال ارائه ی تفسیری نوین از اسلام در عصر حاضر است.
او معتقد است که اسلام به عنوان یک دین جامع، ظرفیت لازم برای انطباق با شرایط مدرن را دارد و می‌تواند در حل چالش‌های دنیای امروز نقش‌آفرین باشد.
مباحث کلیدی کتاب:
· ماهیت مدرنیته: رحمان در این بخش به بررسی خاستگاه‌ها، ویژگی‌ها و پیامدهای مدرنیته می‌پردازد.
· چالش‌های مدرنیته برای مسلمانان: او در این بخش به بررسی چالش‌هایی که مدرنیته برای جوامع مسلمان ایجاد کرده است، می‌پردازد.
· بازخوانی اسلام در عصر مدرن: رحمان در این بخش به ارائه ی تفسیری نوین از اسلام می‌پردازد که با شرایط مدرن سازگار باشد.
· نقش اسلام در دنیای امروز: او در این بخش به بررسی نقش اسلام در حل چالش‌های دنیای امروز می‌پردازد.
نقد و نظر:
"همانطور که پروفسور فضل الرحمان در آخرین مجموعه از کمک های مهم به تاریخ روشنفکری اسلامی نشان می دهد، مشکلات مشخصه مدرنیست های مسلمان انطباق با نیازهای وضعیت معاصر یک کتاب مقدس که نمونه های خاص خود را از شرایط هفتم استخراج می کند. قرن و قبل از آن به هیچ وجه جدید نیستند. . . . از نظر پروفسور رحمان، رشد فکری و در نتیجه اجتماعی اسلام به دلیل دو خطای مرتبط با یکدیگر مانع و تحریف شده است. اولی را کسانی مرتکب شدند که در خواندن قرآن، نتوانستند تفاوتهای میان اصول کلی و پاسخهای خاص به 'موقعیتهای مشخص و خاص تاریخی' را تشخیص دهند.' . . . همین سختگیری باعث دومین خطای بزرگ، خطای سکولارها شد. دگماتیست ها با آموزش و تفسیر قرآن به گونه ای که به عدم تغییر و توسعه اعتراف کنند، شرایطی را ایجاد کرده بودند که در آن جوامع مسلمان در مواجهه با نیاز ضروری به آموزش مردم خود برای زندگی در دنیای مدرن، مجبور به انجام این کار شدند. یک انتخاب دردناک و خودباختگی — یا برای کنار گذاشتن اسلام قرآنی یا پشت کردن به دنیای مدرن."—برنارد لوئیس، نیویورک ریویو آو بوکز
جمع بندی:
"اسلام و مدرنیته" اثری پیشگامانه است که به طرح پرسش‌های مهمی در مورد رابطه ی اسلام و مدرنیته می‌پردازد.
این کتاب به خواننده کمک می‌کند تا به درکی عمیق‌تر از این موضوع دست یابد و دیدگاه‌های مختلف پیرامون آن را مورد ارزیابی قرار دهد.