اخلاق محتشمی
محمدبن محمد نصیرالدین طوسی
کتاب اخلاق محتشمی نوشته محمدبن محمد نصیرالدین طوسی، یکی از آثار برجسته و ارزشمند در حوزه اخلاق و اندیشه اسلامی است. این کتاب که به زبان فارسی نگاشته شده، حاوی پندها و اندرزهای حکیمانه، تمثیلات و داستان‌های آموزنده، و رهنمودهای عملی برای زندگی فاضله و سعادت‌مندانه است. این کتاب با دیباچه و تصحیح محمدتقی دانش‌پژوه و توسط انتشارات دانشگاه تهران به چاپ رسیده است. نام دیگر این کتاب اخلاق ناصری است.خواجه نصیرالدین طوسی این کتاب را به سفارش خواجه ناصرالدین عبدالرحیم بن ابی منصور محتشم قهستان نوشته است.
محتوای کتاب:
اخلاق محتشمی در چهل باب تنظیم شده که هر باب به موضوعی اخلاقی خاص اختصاص یافته است. موضوعاتی مانند:
توحید و عدل
نبوت و امامت
معاد و آخرت
فضایل اخلاقی مانند شجاعت، سخاوت، عدالت، عفت، و حکمت
رذایل اخلاقی مانند ظلم، حرص، بخل، و شهوت
آداب معاشرت و زندگی اجتماعی
سبک نگارش:
- لحن کتاب ساده و روان است و از اصطلاحات پیچیده فلسفی پرهیز شده است.
- از آیات قرآن، احادیث نبوی، و سخنان بزرگان حکمت و عرفان در تبیین مباحث اخلاقی استفاده شده است.
- تمثیلات و داستان‌های آموزنده به فراوانی در کتاب به کار رفته که مفاهیم اخلاقی را به شکلی ملموس و قابل فهم ارائه می‌کنند.
اهمیت کتاب:
ارزش اخلاقی: اخلاق محتشمی منبعی ارزشمند برای شناخت آموزه‌های اخلاقی اسلام و کسب فضایل اخلاقی است.
ارزش تاریخی: این کتاب نشان‌دهنده سطح بالای اندیشه اخلاقی در تمدن اسلامی و سهم مهم خواجه نصیرالدین طوسی در این زمینه است.
ارزش ادبی: اخلاق محتشمی از نظر نثر و نگارش نیز اثری فاخر محسوب می‌شود و از نمونه‌های برجسته نثر فارسی در دوره ایلخانی به شمار می‌رود.
مخاطبان:
دانشجویان و پژوهشگران حوزه اندیشه اسلامی، فلسفه اسلامی