کتاب "رساله فی الموسیقی ابن منجم" نوشته یحیی بن علی ابن منجم، از موسیقیدانان و نظریهپردازان قرن سوم هجری است. این رساله با ویراستاری و تحقیقات دقیق سیدمحمدتقی حسینی، به خوانندگان کمک میکند تا با یکی از مهمترین موسیقیدانان و نظریهپردازان تاریخ موسیقی ایران آشنا شوند و درک عمیقتری از موسیقی در دوره اسلامی به دست آورند. انتشار این اثر که، توسط موسسه تالیف ترجمه و نشر آثار هنری متن انجام شده است، گامی مهم در جهت معرفی و حفظ میراث فرهنگی ایران به شمار میرود.
اهمیت این رساله در آن است که پدر ابن منجم، علی بن یحیی، از دوستان نزدیک اسحاق موصلی، یکی از بزرگترین موسیقیدانان آن دوره بوده است. به همین دلیل "رساله ابن منجم"، به نوعی بازتابی از اندیشههای موصلی و شرایط موسیقی در آن عصر محسوب میشود.
"رساله ابن منجم" اگرچه حجمی کوتاه دارد، اما حاوی مباحث مهمی در زمینه نظریه موسیقی است. این رساله به بررسی برخی از تناقضات موجود بین نظریه و عمل در موسیقی آن دوره میپردازد و تلاش میکند تا با ارائه دیدگاههای جدید، به رفع این تناقضات کمک کند. همچنین، این رساله، به عنوان یکی از منابع اولیه برای مطالعه موسیقی در دوره اسلامی، به پژوهشگران این حوزه کمک شایانی میکند.