تاریخ تمدن ایران : از ایلخانیان تا انقراض قاجار
حسن پیرنیا و عباس اقبال‌آشتیانی
کتاب "تاریخ تمدن ایران جلد ۳: از ایلخانیان تا انقراض قاجار" اثر حسن پیرنیا و عباس اقبال‌آشتیانی یکی از آثار برجسته در زمینه تاریخ ایران است که به بررسی تحولات سیاسی، اجتماعی، فرهنگی، و اقتصادی ایران در دوره‌ای مهم از تاریخ این کشور می‌پردازد.
حسن پیرنیا (مشیرالدوله) (۱۲۵۱ شمسی – ۱۳۱۴ شمسی) حقوقدان، تاریخ‌نگار و سیاستمدار برجسته ایرانی بود. او از بنیان‌گذاران حقوق مدرن در ایران و از نخستین تدوین‌کنندگان قوانین حقوقی و قضایی کشور به شمار می‌رود. پیرنیا در دوره‌های مختلف به‌عنوان نخست‌وزیر و وزیر در دولت‌های قاجار فعالیت داشت و در پیشبرد مشروطه نقش مهمی ایفا کرد. وی با نگارش آثاری همچون تاریخ ایران باستان و تاریخ تمدن ایران، سهم بزرگی در معرفی تاریخ و فرهنگ ایران ایفا نمود. دانش و نثر دقیق او، آثارش را به منابع مرجع برای پژوهشگران تبدیل کرده است.
عباس اقبال‌آشتیانی (۱۲۷۵–۱۳۳۴ هجری شمسی) تاریخ‌نگار، ادیب، نویسنده و پژوهشگر برجسته ایرانی بود. او در آشتیان به دنیا آمد و تحصیلات خود را در تهران و اروپا (فرانسه) تکمیل کرد. اقبال در زمینه‌های تاریخ، ادبیات و فرهنگ ایران فعالیت‌های ارزشمندی داشت و آثاری مانند ترجمه و تألیف کتب تاریخی و ادبی از او به جا مانده است. وی بنیان‌گذار مجله علمی و ادبی یغما بود و در حوزه تاریخ‌نگاری با دقت و روشمندی شناخته می‌شود. اقبال آشتیانی در ۵۹ سالگی در تهران درگذشت و نامش به‌عنوان یکی از پیشگامان پژوهش‌های تاریخی ایران ماندگار شد.
محتوای کتاب:
۱.دوره ایلخانیان:
- بررسی ظهور مغول‌ها و تأسیس سلسله ایلخانیان.
- تاثیر مغول‌ها بر ساختار اجتماعی و فرهنگی ایران.
- نقش دانشمندان و هنرمندان ایرانی در دوره حکومت مغول‌ها.
۲.دوره تیموریان:
- تلاش‌های تیمور برای احیای اقتدار ایران.
- شکوفایی هنر و فرهنگ در دوره تیموریان، به‌ویژه در زمینه معماری و نقاشی.
۳.دوره صفویان:
- تأسیس دولت صفوی به عنوان یک قدرت مرکزی شیعه.
- رشد اقتصادی و گسترش تجارت در دوره صفویان.
- دستاوردهای فرهنگی و هنری.
۴.دوره افشاریان و زندیان:
- نقش نادرشاه افشار در اتحاد و گسترش مرزهای ایران.
- تحولات سیاسی و اجتماعی در دوره زندیه.
۵.دوره قاجاریه:
- تأسیس سلسله قاجار و تأثیرات آن بر ساختار سیاسی ایران.
- مواجهه ایران با استعمار و قدرت‌های اروپایی.
- اصلاحات و تغییرات اجتماعی و اقتصادی در این دوره.
در مجموع، این کتاب برای علاقه‌مندان به تاریخ و تمدن ایران منبعی بسیار ارزشمند است که با نثری روان و دقیق، اطلاعات جامع و کاملی ارائه می‌دهد. اگر به تاریخ ایران علاقه دارید، این کتاب یکی از بهترین گزینه‌ها برای مطالعه است.