تحفه‌العشاق
محمدکریم شریف قمی
تحفه‌العشاق اثر محمدکریم شریف قمی، کتابی مهم در تاریخ تصوف و عرفان اسلامی است که در اواخر قرن یازدهم هجری قمری نوشته شده است.
این کتاب به دفاع از تصوف و عرفان در برابر انتقادات و اتهاماتی که از سوی برخی علمای دینی مطرح شده بود، می‌پردازد. نویسنده در این کتاب با استناد به آیات قرآن، روایات اهل بیت و سخنان بزرگان تصوف، به تبیین و توجیه دیدگاه‌های صوفیانه می‌پردازد و به شبهات و اشکالات مخالفان پاسخ می‌دهد.
درباره نویسنده:
محمدکریم شریف قمی، عالم شیعه و نویسنده قرن یازدهم هجری قمری بود. اطلاعات زیادی درباره زندگی شخصی او در دست نیست، اما از آثارش می‌توان به جایگاه علمی و تبحر او در علوم اسلامی پی برد.
ویژگی های کتاب:
- دفاع از تصوف: این کتاب در دوره‌ای نوشته شده که مخالفت با تصوف و عرفان به اوج خود رسیده بود. نویسنده با شجاعت و بصیرت به دفاع از این مکتب فکری پرداخته و به تبیین صحیح آن همت گماشته است.
- تبیین دیدگاه‌های صوفیانه: کتاب حاضر به خوبی توانسته است دیدگاه‌های صوفیانه را در مسائل مختلف مانند توحید، نبوت، ولایت، سلوک و غیره تبیین کند و به رفع ابهامات و سوء برداشت‌ها کمک کند.
- استناد به منابع معتبر: نویسنده در این کتاب برای اثبات مدعای خود به آیات قرآن، روایات اهل بیت و سخنان بزرگان تصوف استناد کرده که این امر به اعتبار کتاب افزوده است.
- نقد مخالفان: تحفه‌العشاق علاوه بر دفاع از تصوف، به نقد و بررسی دیدگاه‌های مخالفان نیز پرداخته و اشکالات و ایرادات آنها را نشان داده است.
محتوای کتاب:
کتاب شامل دو بخش است:
- بخش اول: به بررسی و تحلیل کتاب «تحفة الأخیار» نوشته محمدطاهر قمی، از مخالفان تصوف، اختصاص دارد. نویسنده در این بخش به نقد و بررسی اشکالات و اتهامات مطرح شده در آن کتاب پرداخته است.
- بخش دوم: به تبیین و توضیح مبانی و اصول تصوف و عرفان از دیدگاه قرآن و اهل بیت اختصاص دارد. نویسنده در این بخش به مسائلی مانند توحید، نبوت، ولایت، سلوک، مقامات و کرامات اولیاء پرداخته است.
درمجموع، تحفه‌العشاق اثر محمدکریم شریف قمی، کتابی مهم و ارزشمند در تاریخ تصوف و عرفان اسلامی است که به دفاع از این مکتب فکری در برابر مخالفان پرداخته و به تبیین صحیح دیدگاه‌های صوفیانه همت گماشته است. این کتاب می‌تواند منبعی مفید برای محققان و علاقه‌مندان به تصوف و عرفان باشد.