"دفتر خاطرات پاین"، سفرنامه‌ای است که ما را به سفری هیجان‌انگیز به دل ایران قرن نوزدهم می‌برد. جان کامپتون پاین، نویسنده این کتاب، با قدم زدن در جاده‌های ایران در سال ۱۲۶۳ شمسی، خاطرات و مشاهدات خود را به رشته تحریر درآورده است. این سفرنامه، که با ترجمهٔ روان و جذاب مرجان افشاریان و راسل هریس به فارسی منتشر شده، پنجره‌ای رو به ایران آن دوران می‌گشاید.
جان کامپتون پاین افسری بریتانیایی بود که تصمیم گرفت پس از اتمام دوره ی مأموریتش در هند و پیش از بازگشت به وطن به آرزوی دیرینه ای جامعه ی عمل بپوشاند و آن گشتن سرتاسر ایران ، از جنوب تا شمال بود.
پاین در سفر خود از شهرها و روستاهای مختلف ایران عبور می‌کند و با مردم عادی و مقامات دولتی در ارتباط است. او با دیدی تیزبین، به توصیف آداب و رسوم، لباس‌ها، غذاها و معماری ایرانیان می‌پردازد. همچنین، او به زیبایی‌های طبیعی ایران از جمله کوه‌ها، دره‌ها و رودخانه‌ها اشاره می‌کند و با زبانی ساده و شیوا، خواننده را به تماشای این مناظر بدیع دعوت می‌کند.
یکی از ویژگی‌های برجسته این کتاب، نگاه بی‌طرفانه و صادقانه پاین به ایران است. او بدون هیچ گونه تعصبی، به توصیف نقاط قوت و ضعف جامعه ایران می‌پردازد. این رویکرد، به خواننده کمک می‌کند تا درکی عمیق‌تر از ایران آن دوره پیدا کند.
"دفتر خاطرات پاین" نه تنها یک سند تاریخی ارزشمند است، بلکه یک اثر ادبی جذاب نیز به شمار می‌رود. سبک نوشتاری روان و ساده پاین، همراه با توصیفات دقیق و زنده او از مکان‌ها و افراد، خواننده را به دل داستان می‌کشاند. این کتاب، برای علاقه‌مندان به تاریخ ایران، سفرنامه‌نویسی و همچنین کسانی که به فرهنگ‌های دیگر علاقمند هستند، بسیار خواندنی است.
با مطالعه این کتاب، می‌توانیم به ایران قرن نوزدهم سفر کنیم، با مردمان آن آشنا شویم و از نزدیک شاهد تحولات اجتماعی و فرهنگی آن دوره باشیم. "دفتر خاطرات پاین" به ما یادآور می‌شود که تاریخ، تنها مجموعه‌ای از رویدادهای خشک و بی‌روح نیست، بلکه داستانی است که با زندگی و احساسات انسان‌ها گره خورده است.
در یک کلام، "دفتر خاطرات پاین" سفری است به اعماق تاریخ ایران که هر خواننده‌ای را به خود جذب می‌کند.
اگر به دنبال کتابی هستید که شما را به دنیای ناشناخته‌ای ببرد و از دوستداران مطالعهٔ سفرنامه‌‌ها هستید، "دفتر خاطرات پاین" انتخاب بسیار مناسبی برای شما خواهد بود.
