"فلسفه و امید اجتماعی"، اثری تأثیرگذار از ریچارد رُرتی، فیلسوف برجستهی معاصر، مجموعهای است از نوشتههای فلسفی، سیاسی و فرهنگی که بسیاری از آنها برای نخستین بار در قالب کتاب منتشر شدهاند. ررتی در این کتاب، ما را به سفری جذاب در اندیشههایش میبرد و نشان میدهد چگونه از فلسفه سنتی دور شده و به پراگماتیسم، به ویژه اندیشههای ویلیام جیمز و جان دیویی نزدیک شده است.
ریچارد مک کی ررتی (زادهٔ ۴ اکتبر ۱۹۳۱ – درگذشتهٔ ۸ ژوئن ۲۰۰۷)، از مهمترین فیلسوفان تحلیلیِ معاصر و بهعقیدهٔ برخی بزرگترین فیلسوف آمریکایی است. وی نظرات بدیعی در سنت پراگماتیستی ارائه کردهاست. هرچند برخی او را بهدلیل عقاید نسبیگرایانهاش پسامدرن دانستهاند، وی چنین عنوانی را نمیپذیرفت و آن را اساساً بیمعنا میپنداشت. اگر بخواهیم دقیقتر ردهٔ ررتی را بیان کنیم باید او را فیلسوف پساتحلیلی عملگرا بنامیم.
یکی از مهمترین ایدههایی که ررتی در این کتاب مطرح میکند، جایگزینی "امید" به جای "شناخت" در فلسفه است. او معتقد است که فلسفه سنتی بیش از حد به دنبال یافتن حقیقت مطلق و واقعیت بنیادین بوده است، در حالی که پراگماتیسم به جای این رویکرد، بر کاربرد عملی ایدهها و تأثیر آنها بر جامعه تأکید میکند. به عبارت دیگر، مهم نیست که اندیشههای ما تا چه اندازه با واقعیت مطابقت دارند، بلکه مهم این است که بتوانند مشکلات ما را حل کنند و به بهبود جامعه کمک کنند.
ررتی در این کتاب، به ارتباط تنگاتنگ بین فلسفه و سیاست نیز میپردازد. او معتقد است که فلسفه نباید از مسائل اجتماعی و سیاسی دور بماند، بلکه باید به طور فعال در شکلدهی به جامعه مشارکت کند. او با نقد فلسفه سنتی، آن را به بیتفاوتی نسبت به مشکلات اجتماعی متهم میکند و بر نقش فلسفه در ایجاد یک جامعهی عادلانهتر و مردمسالارانهتر تأکید میکند.
یکی از انتقاداتی که به ررتی وارد میشود، نسبیگرایی و پسامدرن بودن اندیشههای اوست. ررتی در این کتاب به این اتهامات پاسخ میدهد و نشان میدهد که چرا او را نمیتوان یک نسبیگرای پسامدرن محسوب کرد. او معتقد است که نسبیگرایی مطلق به معنای بیمعنایی همه ارزشها و باورهاست و این چیزی نیست که او به آن معتقد باشد.
در مجموع، فلسفه و امید اجتماعی، کتابی خواندنی و ارزشمند برای همه کسانی است که به فلسفه، سیاست و جامعه علاقهمند هستند. این کتاب، ما را به تفکر و نقد وامیدارد و به ما کمک میکند تا جهان اطراف خود را بهتر درک کنیم.
اگر به دنبال کتابی هستید که به شما کمک کند تا در مورد فلسفه، سیاست و جامعه به گونهای متفاوت فکر کنید، فلسفه و امید اجتماعی، کتابی است که نباید از دست بدهید.