"محبوس پواتیه" اثر آندره ژید، رمانی است که خواننده را به سفری عمیق در دل تاریکی روان آدمی می‌برد. ژید در این اثر، با رویکردی متفاوت از آثار پیشین خود، تلاش می‌کند تا خود را به عنوان نویسنده کنار گذاشته و صرفاً به عنوان ناظری بی‌طرف به روایت وقایع بپردازد.
داستان در دو پرونده‌ی قضایی دادگاه روان روایت می‌شود که هر کدام به تنهایی داستانی هولناک و تکان‌دهنده است. از یک سو، دختری جوان به مدت سال‌ها توسط مادرش در اتاقی تاریک و نمور حبس شده است و از سوی دیگر، پسری معصوم و آرام که از کودکی به کار سخت مشغول بوده، به ناگاه دست به قتل تمامی اعضای خانواده‌اش می‌زند.
پل گیوم آندره ژید، زاده ی ۱۸۶۹ و درگذشته ی ۱۹۵۱، نویسنده فرانسوی و برنده جایزه ادبی نوبل در سال ۱۹۴۷ بود. ژید فعالیت ادبی خود را در بیست و دو سالگی (۱۸۹۱) آغاز کرد.
در این کتاب ژید با روایتی دقیق و موشکافانه، خواننده را در موقعیتی قرار می‌دهد که خود قضاوت کند. او بدون قضاوت و سرزنش، وقایع را به تصویر می‌کشد و به خواننده اجازه می‌دهد تا در مورد دلایل و انگیزه‌های شخصیت‌ها به تفکر بپردازد. اما نکته‌ی قابل توجه در این رمان، نه تنها وقایع هولناکی است که رخ می‌دهد، بلکه واکنش‌های جامعه و اطرافیان این دو رویداد نیز هست. سکوت طولانی مدت شاهدان و ترس آن‌ها از بیان حقیقت، یکی دیگر از ابعاد تاریک این داستان است. ژید با نشان دادن این جنبه از شخصیت انسان، به نقد عمیقی از جامعه و ارزش‌های آن می‌پردازد.
در پیشگفتار کتاب، ژید به تردید خود در انتشار این اثر اشاره می‌کند. او می‌خواهد تا با حذف خود از متن، به خواننده فرصت دهد تا به صورت مستقل به تحلیل و تفسیر وقایع بپردازد. این رویکرد، "محبوس پواتیه" را به اثری متفاوت و تأمل‌برانگیز تبدیل کرده است.
"محبوس پواتیه" رمانی است که به خواننده کمک می‌کند تا به عمق تاریکی‌های روان انسان و جامعه پی ببرد. ژید با زبانی ساده و روانی، اما عمیق و تأثیرگذار، به پرسش‌های بنیادینی درباره ماهیت انسان و عدالت می‌پردازد. این رمان، برای کسانی که به ادبیات روانکاوی و فلسفی علاقه‌مند هستند، می‌تواند بسیار جذاب باشد.
