کتاب "تروتسکی: زوال یک انقلابی" اثر برتراند پتنود و با ترجمه حسن گلریز، ما را به سفری در زندگی پرماجرای یکی از چهره‌های شاخص انقلاب روسیه، یعنی لئون تروتسکی می‌برد. این کتاب با زبانی روان و شیوا، روایتگر سال‌های پایانی زندگی تروتسکی در تبعید است.
برتراند پتنود (متولد: ۲۱ فوریه ۱۹۵۶) مدرس دانشگاه استنفورد است، جایی که او عضو پژوهش در کتابخانه و بایگانی موسسه هوور است. او نویسنده کتاب بزرگ نمایش در بولولند است که برنده جایزه کتاب مارشال شولمن شد. او در منلو پارک، کالیفرنیا زندگی می کند.
تروتسکی، که زمانی به عنوان یکی از رهبران اصلی انقلاب اکتبر و دست راست لنین شناخته می‌شد، پس از درگیری‌های سیاسی با استالین، از قدرت کنار گذاشته شد و به ناچار به تبعید رفت. پتنود در این کتاب، با تکیه بر اسناد و مدارک تاریخی، به بررسی ابعاد مختلف زندگی تروتسکی در دوران تبعید می‌پردازد. از جمله موضوعاتی که در این کتاب به آن‌ها پرداخته شده است، می‌توان به روابط پیچیده تروتسکی با دوستان و خانواده‌اش، تلاش‌های او برای سازماندهی مخالفان استالین، و در نهایت، ترور او در مکزیک اشاره کرد.
یکی از نکات قابل توجه در این کتاب، روایت زنده و پرهیجان وقایع است. پتنود با استفاده از زبان ساده و قابل فهم، خواننده را به دل ماجرا می‌برد و او را در جریان جزئیات زندگی تروتسکی قرار می‌دهد. همچنین، نویسنده در این کتاب، به بررسی ابعاد روانشناختی شخصیت تروتسکی نیز پرداخته است. او سعی کرده است تا با تحلیل رفتارها و تصمیمات تروتسکی، به درک عمیق‌تری از این شخصیت پیچیده برسد.
در انتهای کتاب، پتنود به این پرسش می‌پردازد که آیا تمام رنج‌ها، مخاطرات و تبعیدهایی که تروتسکی متحمل شد، اجتناب‌ناپذیر بود؟ این پرسش، خواننده را به تفکر وامی‌دارد و او را به بررسی نقش فرد در جریان تاریخ و همچنین تأثیر قدرت بر سرنوشت افراد وادار می‌کند.
"تروتسکی: زوال یک انقلابی" کتابی است که برای علاقه‌مندان به تاریخ انقلاب روسیه و همچنین کسانی که به زندگی‌نامه‌های سیاسی علاقه‌مند هستند، بسیار جذاب خواهد بود. این کتاب، علاوه بر ارائه یک روایت دقیق و مستند از زندگی تروتسکی، به خواننده فرصت می‌دهد تا در مورد مسائل پیچیده قدرت، ایدئولوژی و سرنوشت انسان‌ها بیشتر بیاندیشد. این کتاب یک اثر ارزشمند برای همه کسانی است که می‌خواهند درک عمیق‌تری از یکی از مهم‌ترین چهره‌های قرن بیستم پیدا کنند.