کودک آزاری و غفلت: راهنمای کاربردی برای روانپزشکان، متخصصان اطفال، پزشکان و روانشناسان
مؤلفان: جواد محمودیقرائی، سمیرا ذاکریشهسواری، شهرزاد علیزادگان، عزیزه ابراهیمپور، فیروزه درخشانپور، شکوفه موسوی
کتاب «کودکآزاری و غفلت: راهنمای کاربردی برای روانپزشکان، متخصصان اطفال، پزشکان و روانشناسان» نوشته گروهیاز مولفان، که توسط شرکت نشر قطره منتشر شده، به بررسی جامع پدیده کودکآزاری و غفلت میپردازد. این کتاب با هدف آگاهسازی و ارائه راهنمایی کاربردی به متخصصان حوزه بهداشت روان و سایر دستاندرکاران مرتبط با کودکان نگاشته شده است.
اهمیت دوران کودکی به عنوان پایهای برای رشد و تکامل انسان بر کسی پوشیده نیست. این دوره، با آسیبپذیریهای خاص خود، نیازمند توجه و مراقبت ویژه است. هرگونه آسیب در این دوران میتواند پیامدهای بلندمدتی بر زندگی فرد داشته باشد. در حالی که بسیاری از بیماریهای جسمی کودکان با پیشرفتهای پزشکی و واکسیناسیون قابل کنترل شدهاند، مشکلات بهداشت روان، از جمله کودکآزاری و غفلت، همچنان به عنوان چالشهای جدی مطرح هستند.
کتاب حاضر با تعریف دقیق کودکآزاری به عنوان «استفاده عمومی از قدرت، زور و تهدید یا نیروی جسمانی علیه کودک توسط یک فرد یا یک گروه که به سلامتی، حیات، رشد و عزت نفس کودک لطمه بزند یا احتمال ایجاد صدمات بعدی را افزایش دهد» شروع میشود. بر اساس گزارش جهانی خشونت و سلامت در سال ۲۰۰۲، کودکآزاری به چهار دسته اصلی تقسیم میشود: کودکآزاری جسمی، جنسی، هیجانی یا عاطفی و مسامحه یا غفلت.
نویسندگان کتاب با تمرکز بر این چهار دسته، به بررسی عوامل خطر و عوامل حمایتی مرتبط با هر یک میپردازند. شناخت این عوامل برای پیشگیری و مداخله مؤثر بسیار حیاتی است. عوامل خطر شامل شرایط خانوادگی نامناسب، مشکلات اقتصادی، اعتیاد والدین و سابقه خشونت در خانواده میشود. در مقابل، عوامل حمایتی شامل وجود روابط صمیمانه و حمایتکننده در خانواده، دسترسی به خدمات حمایتی و آموزش مهارتهای زندگی به کودکان و والدین است.
یکی از نقاط قوت کتاب، پرداختن به روشهای ارزیابی کودکآزاری است. تشخیص صحیح و به موقع این پدیده، گام نخست در ارائه خدمات درمانی و حمایتی مناسب است. کتاب به متخصصان کمک میکند تا با استفاده از روشهای استاندارد و علمی، نشانههای کودکآزاری را شناسایی و ارزیابی کنند.
بخش مهم دیگری از کتاب به درمان اختلالات و پیامدهای ناشی از سوء رفتار با کودکان اختصاص دارد. کودکآزاری میتواند منجر به مشکلات روانی متعددی از جمله اضطراب، افسردگی، اختلال استرس پس از سانحه (PTSD) و مشکلات رفتاری شود. کتاب به ارائه راهکارهای درمانی مؤثر برای این مشکلات میپردازد و به متخصصان کمک میکند تا با رویکردی جامع و تخصصی به درمان کودکان آسیبدیده بپردازند.
در مجموع، کتاب «کودکآزاری و غفلت» منبعی ارزشمند برای محققین، بالینگران و متخصصین حوزه بهداشت روان است. این کتاب با ارائه تعاریف دقیق، بررسی عوامل خطر و حمایتی، ارائه روشهای ارزیابی و راهکارهای درمانی، گامی مهم در جهت پیشگیری و مداخله مؤثر در موارد کودکآزاری و غفلت برداشته است.