کارل مارکس و جامعه‌شناسی شناخت
منوچهر آشتیانی
کتاب کارل مارکس و جامعه‌شناسی شناخت نوشته‌ی منوچهر آشتیانی یکی از آثار مهم در زمینه‌ی اندیشه‌های مارکس و به ویژه جامعه‌شناسی شناخت مارکسیستی است. این کتاب با زبانی روان و شیوایی، به بررسی دقیق و موشکافانه‌ی دیدگاه‌های مارکس درباره‌ی رابطه بین انسان، جامعه و شناخت می‌پردازد.
این کتاب با ارائه تحلیلی جامع و همه جانبه از جامعه‌شناسی شناخت مارکس، به خواننده کمک می‌کند تا به درک عمیقی از این نظریه دست یابد. آشتیانی در این کتاب، اندیشه‌های مارکس را با اندیشه‌های دیگر فیلسوفان و جامعه‌شناسان مقایسه می‌کند و نقاط قوت و ضعف هر یک را بررسی می‌کند. یکی از مباحث مهمی که در این کتاب به آن پرداخته می‌شود، نقش کار تولیدی در شکل‌گیری شناخت و آگاهی انسان است. آشتیانی با نقد ایدئالیسم و ماتریالیسم مکانیکی، به ارائه تصویری دقیق‌تر از ماتریالیسم تاریخی مارکس می‌پردازد.
موضوعاتی که در این کتاب بررسی می‌شود:
- مفهوم جامعه‌شناسی شناخت: کتاب با تعریف و تبیین مفهوم جامعه‌شناسی شناخت آغاز می‌شود و سپس به بررسی تاریخچه و سیر تحول این مفهوم در اندیشه‌های مارکس می‌پردازد.
- نقش کار در شکل‌گیری شناخت: آشتیانی در این بخش به بررسی نقش کار در شکل‌گیری آگاهی و شناخت انسان می‌پردازد و نشان می‌دهد که چگونه فعالیت‌های تولیدی انسان‌ها بر شیوه‌ی تفکر و اندیشه آن‌ها تأثیر می‌گذارد.
- مادی‌گرایی تاریخی مارکس: نویسنده با نقد دیدگاه‌های ایدئالیستی و ماتریالیستی مکانیکی، به تبیین مادی‌گرایی تاریخی مارکس می‌پردازد و نشان می‌دهد که چگونه این دیدگاه می‌تواند برای تحلیل مسائل اجتماعی و تاریخی مورد استفاده قرار گیرد.
- مقایسه با اندیشمندان دیگر: آشتیانی در این کتاب، اندیشه‌های مارکس را با اندیشه‌های فیلسوفانی همچون کانت، هگل و فویرباخ مقایسه می‌کند و نقاط مشترک و تفاوت‌های آن‌ها را بررسی می‌کند.
در مجموع، کتاب کارل مارکس و جامعه‌شناسی شناخت یک اثر ارزشمند برای همه کسانی است که به دنبال فهم بهتر از جامعه و انسان هستند. این کتاب برای دانشجویان و پژوهشگرانی که در حوزه‌های جامعه‌شناسی، فلسفه، تاریخ و علوم سیاسی فعالیت می‌کنند، بسیار مفید خواهد بود.