چهارصد غزل برگزیده‌ی شاعران کهن و معاصر از هزار و یک غزل شورانگیز
غلامرضا ارژنگ
کتاب "چهارصد غزل برگزیده‌ی شاعران کهن و معاصر از هزار و یک غزل شورانگیز" اثر ارزشمند غلامرضا ارژنگ، دریچه‌ای است رو به دنیای غنی و زیبای غزل فارسی. این کتاب با گردآوری چهارصد غزل ناب از شاعران بزرگ کهن و معاصر، خواننده را به سفری لذت‌بخش در تاریخ شعر فارسی می‌برد.
بخشی از مقدمه کتاب:
- در گزینش و گردآوری غزل‌های این مجموعه و چاپ آن، معیارها و روش‌های ویژه‌ای به‌کار رفته که در این‌جا به آن‌ها اشاره می‌شود.
- شمار گویندگانی که در عصر ما غزل‌های ناب شورانگیز سرشار از عشق و عواطف انسانی سروده‌اند بسیار فراوان است، در حالی که شاعران بزرگ گذشته بیشتر به سرودن غزل‌های عرفانی می‌پرداختند. از این رو بیشتر حجم این کتاب را غزل‌های شاعران معاصر دربر گرفته است.
- کوشش ما بر آن بوده است که غزل‌هایی را برگزینیم که از واژه‌های نامأنوس و تعبیرات دشوار خالی باشند.
- کوشیده‌ایم غزل‌هایی را برگزینیم که شاعر در سرودنِ آن‌ها، هنرمندی خود را، در بیانِ شور و حال خویش به زبانِ ساده به‌کار گرفته باشد، نه در به‌کار بردن تکلف‌آمیز آرایه‌های شعری.
- در گزینش غزل، به شهرت و آوازه‌ی شاعر، و فراوانی شمار غزل‌های او توجهی نداشته‌ایم، بلکه هرجا که غزل لطیفی یافته‌ایم که از شور و حال و تازگی برخوردار بوده، آن را برگزیده‌ایم، هرچند که گوینده‌ی آن شهرت چندانی نداشته است.
- هرچند معمولاً غزل‌های برگزیده به‌طور کامل آورده شده است، اِلزاما همه‌ی غزل‌های برگزیده، به صورت کامل خود نیامده‌اند، و بیت‌هایی از غزل که با معیارهای ما سازگار نبوده، حذف شده است.
- در گزینش غزل‌ها، علاوه بر بررسی دقیقِ دیوان شاعران، از کتاب‌های دیگری هم که قبلاً در این زمینه تألیف شده، بهره برده‌ایم، که مشخصات آن‌ها در کتابنامه آمده است.
- در پایانِ کتاب، واژه‌ها و تعبیرات دشوارِ غزل‌ها معنی و شرح شده است تا همگان به آسانی بتوانند به مفهوم آن پی ببرند.
- نامِ شاعرانِ مجموعه، برحسب تخلص شعریِ آن‌ها به صورت الفبایی تنظیم و شماره‌گذاری شده است.
- غزل‌های هر شاعر نیز بر حسب حروف آخرِ کلمات ردیف یا قافیه مرتب شده است.
- در پایان کتاب فهرست مطلعِ غزل‌ها، یعنی مصرعِ اوّل آن‌ها، برحسب حروف آخر ردیف یا قافیه آمده است، تا یافتن هر غزل از میان انبوه غزل‌ها به آسانی ممکن باشد.
- شیوه‌ی خط این مجموعه با شیوه‌یِ خط کتاب‌های درسی هماهنگ شده است، و هر جا که لازم بوده، اعراب‌گذاری و نشانه‌گذاری شده تا خواندنِ درست آن، آسان‌تر باشد، و همگان بتوانند از لطافت و زیبایی غزل‌های آن بهره‌مند شوند.
این کتاب نه تنها برای علاقه‌مندان به شعر فارسی، بلکه برای همه کسانی که به ادبیات و فرهنگ ایرانی علاقه‌مند هستند، یک منبع ارزشمند است. با خواندن این کتاب، می‌توانیم با زیبایی‌ها و ظرافت‌های زبان فارسی بیشتر آشنا شویم و از خواندن اشعار ناب لذت ببریم.