سنگ فرسنگ
یدالله آقاعباسی
کتاب «سنگ فرسنگ» مجموعهای از هفت نمایشنامه به قلم یدالله آقاعباسی، نویسنده، مترجم، کارگردان و بازیگر برجسته تئاتر ایران است که توسط نشر قطره به چاپ رسیده است. یدالله آقاعباسی متولد سال ۱۳۳۱ در کرمان، علاوه بر فعالیتهای گسترده در زمینه نویسندگی و ترجمه، سالها به تدریس دانشگاهی نیز مشغول بوده و آثار متعددی از جمله نمایشنامههایی از آثول فوگارد و بهرام بیضایی را نیز به روی صحنه برده است.
این مجموعه شامل هفت نمایشنامه فارسی با عناوین «آینه و سنگِ صبور»، «طلسم درۀ تاریک»، «قصه کوتاه کن شهرزاد»، «سیبی در دست، سودایی در سر»، «به گِلی که فرشتهاش میبایست»، «دوغی، عنابی» و «روی در روی آفتاب» میباشد. این نمایشنامهها که در بازه زمانی ۱۳۶۸ تا ۱۳۸۸ به روی صحنه تئاتر اجرا شدهاند، مضامین اجتماعی را با رویکردهای گوناگون به تصویر میکشند.
تنوع شخصیتها در این نمایشنامهها قابل توجه است؛ هر نمایشنامه بین هشت تا هجده شخصیت اصلی دارد که نشان از پرداخت دقیق نویسنده به شخصیتپردازی و ایجاد بستری پویا برای روایت داستانها دارد. این تنوع شخصیتها، امکان بررسی زوایای مختلف روابط انسانی و مسائل اجتماعی را فراهم میآورد و به غنای داستانها میافزاید.
نام هر نمایشنامه به نوعی بیانگر موضوع و فضای حاکم بر آن است. برای مثال، «قصه کوتاه کن شهرزاد» با ارجاع به شخصیت شهرزاد قصهگو، میتواند روایتی متفاوت از داستانهای کهن و یا نگاهی نو به مسائل روزمره از زبان قصه داشته باشد. همچنین «سیبی در دست، سودایی در سر» تصویری از تضاد بین ظواهر و باطن انسانها و یا کشمکش بین خواستهها و واقعیتها را در ذهن متبادر میکند.
اجرای این نمایشنامهها در فاصله زمانی ۱۳۶۸ تا ۱۳۸۸ نشان از ماندگاری و قابلیت اجرای آنها در دورههای مختلف دارد. مضامین اجتماعی مطرح شده در این آثار، همچنان برای مخاطب امروز نیز میتواند جذاب و قابل تامل باشد.
کتاب «سنگ فرسنگ» به عنوان مجموعهای از آثار یدالله آقاعباسی، نه تنها برای علاقهمندان به تئاتر و نمایشنامهخوانی، بلکه برای پژوهشگران و دانشجویان رشتههای مرتبط با ادبیات نمایشی نیز منبعی ارزشمند به شمار میرود.
این کتاب فرصتی را فراهم میآورد تا با اندیشه و قلم یکی از چهرههای تأثیرگذار تئاتر ایران بیشتر آشنا شویم و از دریچه نمایشنامههای او، به تامل در مسائل اجتماعی و انسانی بپردازیم. مطالعه این مجموعه، به درک عمیقتر از هنر نمایشنامهنویسی و تأثیر آن بر جامعه کمک میکند.