کتاب "کاترین کبیر" اثر هانری تروایا، رمانی تاریخی است. این کتاب سفری حماسی به زندگی این زن خارق‌العاده است که از دوران کودکی تا مرگ او را در بر می‌گیرد. این رمان نه تنها جزئیات زندگی کاترین را به تصویر می‌کشد، بلکه خواننده را به سفری در میان اقوام مختلف ساکن روسیه و آشنایی با خلق و خوی و سنت‌های آن‌ها می‌برد.
کاترین، شاهزاده خانمی آلمانی‌تبار، همسر پطر سوم بود. هوش و برتری فکری او، مورد تحقیر و آزار پطر قرار می‌گرفت. اما کاترین با یاری یاران وفادارش، از جمله سه برادر موسوم به ارلف، در سال 1762 دست به کودتا زد و پطر را از سلطنت خلع کرد. خود او تاج و تخت را بر سر نهاد و امپراتریس روسیه شد. مرگ پطر سوم، چهار روز پس از این واقعه، به طور رسمی به بیماری نسبت داده شد، اما شایعات مسمومیت او بر سر زبان‌ها بود.
کاترین در سی و سه سالگی به قدرت رسید و سی و سه سال نیز با هوشی سرشار، جسارتی بی‌نظیر و عزمی راسخ، بر تخت سلطنت باقی ماند. سادگی در زندگی، دانش کافی، آشنایی با ادبیات فرانسه و مهارت در سیاست و حکمرانی، از بارزترین ویژگی‌های کاترین کبیر بود. او در طول دوران سلطنت خود، کارهای بزرگی را به انجام رساند و روسیه را به قدرتی بزرگ در اروپا تبدیل کرد.
این رمان برای کسانی که به تاریخ روسیه، زندگی زنان قدرتمند و رمان‌های تاریخی علاقه دارند، مناسب است.