ویتگنشتاین و گادامر: به سوی فلسفه پساتحلیلی
کریس لان
کتاب «ویتگنشتاین و گادامر: به سوی فلسفه پساتحلیلی» نوشته کریس لان و ترجمه مرتضی عابدینی فرد، اثری مهم در حوزه فلسفه معاصر است که به بررسی و مقایسه دیدگاههای دو فیلسوف برجسته قرن بیستم، لودویگ ویتگنشتاین و هانس-گئورگ گادامر، میپردازد.
این کتاب تلاشی است برای ایجاد پلی میان دو سنت فکری غالب در فلسفه، یعنی فلسفه تحلیلی و هرمنوتیک فلسفی، و گامی است به سوی شکلگیری یک فلسفه پساتحلیلی.
در قرن بیستم، فلسفه غرب شاهد شکافی عمیق میان این دو سنت بود. فلسفه تحلیلی، که عمدتاً در کشورهای انگلیسیزبان رواج داشت، بر تحلیل منطقی زبان و مفاهیم تمرکز داشت، در حالی که هرمنوتیک فلسفی، که بیشتر در آلمان و اروپا رشد یافت، به تفسیر و فهم متون و تجربههای انسانی میپرداخت. کریس لان در این کتاب، با بررسی دقیق آثار ویتگنشتاین و گادامر، نشان میدهد که چگونه میتوان از این دو رویکرد متفاوت، به فهمی جامعتر از زبان و واقعیت دست یافت.
کریس لان پژوهشگری است که در حوزه فلسفه، بهویژه در مباحث مرتبط با هرمنوتیک و فلسفه زبان، فعالیت دارد. او در این کتاب نقش یک میانجی را ایفا میکند و دو فیلسوف را به نوعی به گفتگویی خیالی میکشاند.
کتاب از هفت فصل تشکیل شده که هر کدام به جنبهای خاص از اندیشه ویتگنشتاین و گادامر میپردازد. از جمله مهمترین مباحث مطرح شده در کتاب میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
▪︎ سرشت زبان: بررسی دیدگاههای مختلف در مورد ماهیت زبان و نقش آن در شکلگیری اندیشه و واقعیت.
▪︎ دو سنت فلسفی: تبیین ویژگیهای اصلی فلسفه تحلیلی و هرمنوتیک فلسفی و زمینههای تاریخی شکلگیری آنها.
▪︎ گادامر و ویتگنشتاین؛ تضادها و اشتراکات: بررسی نقاط همگرایی و واگرایی در اندیشه این دو فیلسوف در مورد زبان، فهم و تفسیر.
▪︎ هرمنوتیک فلسفی گادامر و هستیشناسی زبان: بررسی ارتباط میان فهم و هستی در اندیشه گادامر.
▪︎ ویتگنشتاین و منطقهای زبان: بررسی دیدگاههای ویتگنشتاین در مورد منطق و نقش آن در زبان.
▪︎ تاریخ چه ربطی به من دارد (زبان به مثابه امری تاریخی): بررسی نقش تاریخ در شکلگیری زبان و فهم.
▪︎ رقابت میان تفسیرها: قرائت ویتگنشتاین و گادامر از آگوستین: مقایسه تفسیرهای این دو فیلسوف از اندیشههای آگوستین در مورد زبان و ذهن.
▪︎ زبان روزمره و زبان فراتر از روزمره؛ هرمنوتیک بیان شاعرانه: بررسی نقش زبان شاعرانه و استعاری در فهم.
کتاب «ویتگنشتاین و گادامر» برای دانشجویان و پژوهشگران فلسفه، به ویژه علاقهمندان به فلسفه زبان، هرمنوتیک و فلسفه معاصر، منبعی ارزشمند است. این کتاب نه تنها به درک عمیقتر اندیشههای ویتگنشتاین و گادامر کمک میکند، بلکه دریچهای نو به سوی فهم ارتباط میان دو سنت فکری مهم در فلسفه میگشاید و زمینه را برای شکلگیری رویکردهای جدید در فلسفه فراهم میکند.