کتاب نبوغ
دین کیت سیمونتون
کتاب «نبوغ» نوشته دین کیت سیمونتون، روانشناس برجسته آمریکایی، به بررسی جامع و چندبعدی پدیده نبوغ می‌پردازد. این اثر با ترجمه حوری بافته‌چی توسط بنگاه ترجمه و نشر کتاب پارسه منتشر شده و به سوالات اساسی درباره ماهیت نبوغ، عوامل مؤثر در ظهور آن و رابطه آن با سایر مفاهیم مرتبط مانند استعداد، هوش و فرهنگ پاسخ می‌دهد.
سیمونتون که سابقه ریاست انجمن بین‌المللی زیبایی‌شناسی تجربی و دپارتمان روان‌شناسی دانشگاه دیویس کالیفرنیا را در کارنامه خود دارد، با تکیه بر دانش و تجربه خود، تصویری روشن از این پدیده پیچیده ارائه می‌دهد.
یکی از پرسش‌های محوری کتاب این است که «نوابغ چگونه نابغه می‌شوند؟» سیمونتون با بررسی ابعاد مختلف نبوغ، از جمله جنبه‌های تاریخی، زیستی، اجتماعی و روانی، نشان می‌دهد که این پدیده صرفاً به عوامل ژنتیکی محدود نمی‌شود. او تأکید ویژه‌ای بر نقش فرهنگ در پرورش و ظهور نوابغ دارد. به اعتقاد سیمونتون، فرهنگ و تمدن بستری را فراهم می‌کنند که استعدادهای بالقوه بتوانند شکوفا شوند.
او با طرح سوالاتی چالش‌برانگیز، خواننده را به تفکر وا می‌دارد: آیا تمدن‌های بزرگ صرفاً نتیجه وجود افرادی با ژن‌های برتر بوده‌اند؟ آیا ساکنان مناطق خاصی از جهان به طور ژنتیکی برتر از دیگران هستند؟ چرا تعداد دانشمندان مرد در طول تاریخ بیشتر از زنان بوده است؟ و چرا برخی گروه‌ها مانند یهودیان، دانشمندان برجسته‌ای را به جهان معرفی کرده‌اند؟
سیمونتون با بررسی این سوالات، به این نتیجه می‌رسد که فرهنگ و تمدن نقشی حیاتی در شکل‌گیری نبوغ ایفا می‌کنند. او با اشاره به نظریات فروید، بیان می‌کند که تمدن با وجود هزینه‌هایی که برای انسان دارد، فواید بسیاری نیز به ارمغان می‌آورد. تمدن همچون سپری از انسان در دوران کودکی محافظت می‌کند و او را برای مراحل بعدی رشد آماده می‌سازد.
مطالعه کتاب «نبوغ» به تمامی علاقه‌مندان به مباحث روان‌شناسی، جامعه‌شناسی، انسان‌شناسی و تاریخ توصیه می‌شود. این کتاب با ارائه دیدگاهی جامع و علمی، به درک عمیق‌تر پدیده نبوغ و عوامل مؤثر در شکل‌گیری آن کمک می‌کند.