جشن بز نر
ماریو بارگاس یوسا
کتاب «جشن بز نر» رمانی قدرتمند و تکاندهنده از نویسنده پرویی، ماریو بارگاس یوسا، است که در سال ۲۰۰۰ منتشر شد. این اثر به عنوان یکی از مهمترین آثار ادبی آمریکای لاتین شناخته میشود و تصویری هولناک از دوران دیکتاتوری رافائل تروخیلو در جمهوری دومینیکن (۱۹۳۰-۱۹۶۱) ارائه میدهد. یوسا در این رمان، با نثری مسحورکننده و روایتی چندوجهی، نه تنها به شرح جنایات و فساد حاکم بر این دوره میپردازد، بلکه به بررسی تأثیرات مخرب دیکتاتوری بر زندگی مردم عادی، روابط خانوادگی و ساختار جامعه نیز میپردازد.
داستان کتاب حول سه محور اصلی میچرخد: زندگی خود تروخیلو در سالهای پایانی حکومتش، گذشته او و چگونگی رسیدن به قدرت، و در نهایت، شرح ماجرای ترور او در سال ۱۹۶۱. این سه بخش با ظرافت به هم پیوند خوردهاند و تصویری جامع از این دوران تاریک را به نمایش میگذارند.
یکی از شخصیتهای محوری داستان، اورانیا کابرال، دختر یکی از مقامات بلندپایه سابق در دوران تروخیلو است که پس از سالها دوری از وطن، به دومینیکن بازمیگردد. بازگشت او بهانهای میشود برای بازگویی خاطرات تلخ گذشته و برملا کردن رازهای سر به مهر.
اورانیا در دیدار با پدر بیمارش، آگوستین کابرال، که زمانی از نزدیکترین افراد به تروخیلو بوده و اکنون به دلیل یک اشتباه کوچک مورد غضب او قرار گرفته، داستان زندگی خود و خانوادهاش را مرور میکند. این مرور، پرده از وقایع هولناکی برمیدارد که در سایه حکومت دیکتاتوری رخ داده است.
نویسنده کتاب، خورخه ماریو پدرو بارگاس یوسا (زادهٔ ۲۸ مارس ۱۹۳۶) داستاننویس، مقالهنویس، سیاستمدار و روزنامهنگار پرو است. یوسا یکی از مهمترین رماننویسان و مقالهنویسان معاصر آمریکای جنوبی و از معتبرترین نویسندگان نسل خود است.
یوسا با استفاده از تکنیکهای روایی گوناگون، از جمله جابجایی زمان و تغییر زاویه دید، داستانی پیچیده و جذاب خلق کرده است. او به خوبی توانسته ابعاد مختلف شخصیت تروخیلو، این دیکتاتور سفاک، را به تصویر بکشد. تروخیلو در این رمان نه فقط یک ظالم خونریز، بلکه شخصیتی چندوجهی با نقاط ضعف و انگیزههای پیچیده نشان داده میشود. او که توسط تکاوران نیروی دریایی آمریکا آموزش دیده بود، در ابتدا اندکی نظم و ثبات اقتصادی را به کشور آورد و تهدیدات هائیتی را خنثی کرد، اما به قیمت سرکوب آزادیهای مدنی و اعمال خشونت بیرحمانه.
«جشن بز نر» تنها یک داستان تاریخی نیست، بلکه تأملی است درباره ماهیت قدرت، فساد، خشونت و تأثیرات آن بر فرد و جامعه. این رمان، با شخصیتپردازی قوی، روایت جذاب و بینش عمیق خود، خواننده را به فکر فرو میبرد و او را با واقعیتهای تلخ دیکتاتوری و عواقب آن روبرو میسازد.
این اثر به عنوان یکی از آثار برجسته یوسا و ادبیات آمریکای لاتین، جایگاه ویژهای در ادبیات جهان دارد و جوایز متعددی را نیز به خود اختصاص داده است. این کتاب، اثری است که خواندن آن به علاقهمندان به ادبیات جدی و تاریخ سیاسی آمریکای لاتین توصیه میشود.