کتاب «توصیف گمشده» نوشته‌ی هوشنگ دولت‌آبادی، داستانی از جنس بازگشت و غربت، عشق و هویت است. این رمان، سرگذشت مردی را روایت می‌کند که در نوجوانی ایران را ترک کرده و پس از سال‌های طولانی، در دوران میانسالی، دوباره به وطن خود بازمی‌گردد. اما این بازگشت، نه بازگشتی ساده و خوشایند، بلکه مواجهه‌ای با سرزمینی است که دیگر آن را به خوبی نمی‌شناسد.
شخصیت اصلی داستان، با کوله‌باری از خاطرات کودکی و نوجوانی، پا به خاکی می‌گذارد که در ذهنش تصویری آرمانی از آن ساخته بود. اما واقعیت، با تصورش فاصله‌ی بسیار دارد. او با هم‌وطنانی روبرو می‌شود که باورها و رفتارهایشان برایش غریب و ناآشناست. گویی سال‌ها دوری، پلی بین او و جامعه‌اش ایجاد کرده است. این بیگانگی، نه تنها در سطح رفتارهای اجتماعی، بلکه در لایه‌های عمیق‌تر فرهنگی و ارزشی نیز نمود پیدا می‌کند.
یکی از جنبه‌های مهم داستان، موضوع «ارثیه» است. شخصیت اصلی، به ارثیه‌ای هنگفت می‌رسد، اما این ثروت، برای او کارکردی ندارد. او نمی‌داند چگونه از آن استفاده کند، زیرا در طول سال‌های دوری، ارزش‌ها و اولویت‌هایش تغییر کرده است. این ارثیه، نمادی از گذشته‌ای است که دیگر به آن تعلق ندارد.
عشق، وجه دیگری از داستان «توصیف گمشده» است. شخصیت اصلی، در میانسالی، تجربه‌ی عشقی عمیق را از سر می‌گذراند. این در حالی است که او در دوران جوانی، که به طور معمول زمان تجربه‌ی عشق و عاشقی است، چنین فرصتی را نداشته است. این عشق، در بستری از ناآشنایی و غربت، شکل می‌گیرد و به پیچیدگی‌های داستان می‌افزاید.
هوشنگ دولت‌آبادی، نویسنده‌ی این اثر، خود پزشک، نویسنده و مترجم برجسته‌ای است. او در سال ۱۳۱۱ متولد شده و در حوزه‌های مختلفی فعالیت داشته است. کسب دو جایزه‌ی کتاب سال سلطنتی برای نگارش کتاب «تشخیص و درمان بیماری‌های هورمونی» و ترجمه‌ی کتاب «تشخیص افتراقی بیماری‌های داخلی»، گواهی بر دانش و توانایی او در زمینه‌های علمی و ادبی است.
«توصیف گمشده»، داستانی درباره‌ی هویت، تعلق، و جستجوی معنا در زندگی است. این رمان، به خوبی تصویری از چالش‌های بازگشت به وطن پس از سال‌ها دوری را به تصویر می‌کشد. بیگانگی با جامعه، تغییر ارزش‌ها و اولویت‌ها، و تجربه‌ی عشق در شرایطی غیرمعمول، از جمله موضوعاتی هستند که در این کتاب به آن‌ها پرداخته می‌شود. این اثر، خواننده را به سفری درونی در جستجوی خود و جایگاهش در جهان دعوت می‌کند.
انتشارات قطره، ناشر این کتاب، با چاپ «توصیف گمشده»، بار دیگر به انتشار آثار ارزشمند ادبیات معاصر ایران پرداخته است. این کتاب، به علاقه‌مندان به داستان‌های ایرانی و موضوعات مرتبط با مهاجرت و بازگشت، توصیه می‌شود.
