تئاتر سمبولیست
نویسنده : ژیزل ماری
کتاب «تئاتر سمبولیست» نوشته‌ی ژیزل ماری با ترجمه‌ی مهوش قویمی و انتشار توسط نشر قطره، به بررسی جامع و دقیق جنبش سمبولیسم در عرصه تئاتر می‌پردازد. این اثر ارزشمند، در چهارده فصل، به کاوش در سرآغازها، ریشه‌ها، پیشگامان و نویسندگان برجسته‌ی این جریان هنری می‌پردازد و تصویری روشن از شکل‌گیری و تکامل آن ارائه می‌دهد.
جنبش سمبولیسم که در اواخر قرن نوزدهم میلادی ظهور کرد، نه تنها در ادبیات فرانسه، بلکه در کل تاریخ ادبیات، پدیده‌ای منحصربه‌فرد و بی‌سابقه به شمار می‌رود. این جنبش، واکنشی در برابر ابتذال و انحطاط حاکم بر صحنه‌های تئاتر در قرن نوزدهم بود و هنرمندان آن به دنبال خلق آثاری آرمان‌گرایانه، اخلاقی و فلسفی بودند که تلفیقی از شعر، موسیقی و نمایش را در خود جای می‌داد و اندیشه‌های عمیق و معنوی را به مخاطب منتقل می‌کرد.
مترجم کتاب، مهوش قویمی، در مقدمه‌ی خود به این نکته اشاره می‌کند که پیروان سمبولیسم در تئاتر، با رویکردی انتقادی نسبت به وضعیت موجود، به دنبال هنری بودند که نه تنها جنبه‌های زیبایی‌شناختی، بلکه ابعاد معنوی و فلسفی را نیز در بر بگیرد. آن‌ها می‌خواستند هنری خلق کنند که نشانه‌ای از ایمان و اعتقاد باشد و مخاطب را به تفکر و تأمل وادارد.
کتاب «تئاتر سمبولیست» به بررسی آثار نویسندگانی می‌پردازد که نقش کلیدی در شکل‌گیری و شکوفایی این جنبش داشتند. نویسنده، با تمرکز بر آثار این نویسندگان، به خواننده نشان می‌دهد که چگونه سمبولیسم در تئاتر تجلی پیدا کرد و چه ویژگی‌هایی داشت.
از جمله نویسندگانی که آثارشان در این کتاب مورد بررسی قرار می‌گیرد می‌توان به ویلیه دولیل ادان، ادوار دژاردن، ژوزفن پلادان، موریس مترلینک، سن پل رو، المیر بورژ، هانری سینیوره، پل کلودل و فرانسی جم اشاره کرد.
این کتاب به طور خاص بر تأثیر ریچارد واگنر و استفان مالارمه بر جنبش سمبولیسم تأکید دارد. مالارمه به عنوان بنیان‌گذار و قانون‌گذار این جنبش شناخته می‌شود و ویلیه دولیل ادان به عنوان منادی آن. رمی دوگورمون نیز به عنوان منتقد این جنبش شناخته می‌شود. نویسنده در کتاب تصریح می‌کند که مالارمه نقشی اساسی در شکل‌گیری مبانی نظری سمبولیسم داشته و آثار او تأثیر عمیقی بر نویسندگان و هنرمندان این جریان گذاشته است.
یکی از نکات برجسته در این کتاب، بررسی چگونگی جایگزینی نمایش واقعیت‌های روزمره و پیش پا افتاده با تئاتر اندیشه و تخیل، با استفاده از استعاره‌ها، تصاویر شگفت و تلفیقی از هنرهای گوناگون است. نویسندگان سمبولیست به دنبال خلق آثاری بودند که نه فقط بازتابی از واقعیت‌های سطحی، بلکه بیانگر عمق و پیچیدگی‌های روح انسان و جهان باشند.
در مجموع، کتاب «تئاتر سمبولیست» منبعی ارزشمند برای علاقه‌مندان به تئاتر، ادبیات و تاریخ هنر است. این کتاب با بررسی دقیق و جامع جنبش سمبولیسم، به درک عمیق‌تر این جریان هنری و تأثیر آن بر هنر و ادبیات کمک می‌کند. این اثر نه تنها به بررسی تاریخی این جنبش می‌پردازد، بلکه به تحلیل ویژگی‌های زیبایی‌شناختی و اندیشه‌های فلسفی آن نیز می‌پردازد و تصویری کامل از این دوره مهم در تاریخ هنر ارائه می‌دهد.