خیر در آموزه تالستوی و نیچه
لف شیستوف
کتاب «خیر در آموزه تالستوی و نیچه» نوشته لف شیستوف، فیلسوف اگزیستانسیالیست روسی، به بررسی دیدگاه‌های دو شخصیت برجسته ادبی و فلسفی قرن نوزدهم، لئو تالستوی و فردریش نیچه، در مورد مفهوم «خیر» می‌پردازد. این کتاب توسط انتشارات ققنوس و با ترجمه سیاوش فراهانی منتشر شده است. اهمیت این اثر از آن جهت است که به واکاوی اشتراکات و تفاوت‌های این دو اندیشمند بزرگ در زمینه اخلاق و فلسفه می‌پردازد، در حالی که غالباً آن‌ها را به عنوان دو قطب مخالف در نظر می‌گیرند.
شیستوف در این کتاب نه تنها به بررسی تطبیقی اندیشه‌های تالستوی و نیچه می‌پردازد، بلکه سیر تحول فکری آن‌ها را نیز مورد بررسی قرار می‌دهد. او نشان می‌دهد که هر دو متفکر در طول زندگی خود، درک متفاوتی از مفهوم خیر داشته‌اند و این مفهوم در مراحل مختلف اندیشه‌ورزی‌شان تغییر کرده است. به عبارت دیگر، شیستوف معتقد است که نه تولستوی و نه نیچه، دیدگاهی ثابت و ایستا در مورد خیر نداشته‌اند.
یکی از نکات مهمی که شیستوف در این کتاب به آن اشاره می‌کند، نزدیکی مرز بین فلسفه و موعظه است. او معتقد است که هر دو متفکر، در دوره‌هایی از زندگی خود، از جایگاه فیلسوف به جایگاه واعظ سقوط کرده‌اند و اندیشه‌های خود را به شکل احکام جزمی و موعظه‌وار بیان کرده‌اند. به همین دلیل، شیستوف از خواننده می‌خواهد که در قضاوت درباره این دو اندیشمند، صرفاً به ظاهر کلام آن‌ها اکتفا نکند و به دنبال درک عمیق‌تر از اندیشه‌هایشان باشد. او معتقد است که باید روح رنجور و شکاک آن‌ها را در پس این احکام جزمی جستجو کرد.
شیستوف با بررسی دقیق آثار تالستوی و نیچه، نشان می‌دهد که علی‌رغم تصور رایج مبنی بر تقابل کامل آن‌ها، نقاط مشترک قابل توجهی در اندیشه‌هایشان وجود دارد. به عنوان مثال، هر دو متفکر به مسئله ایمان و ارتباط آن با مسیحیت توجه ویژه‌ای داشته‌اند. این موضوع نشان می‌دهد که آن‌ها دغدغه‌های مشترکی در زمینه مسائل بنیادین انسانی داشته‌اند.
لف شیستوف خود یک فیلسوف اگزیستانسیالیست بود که در سال ۱۹۲۱ از روسیه به فرانسه مهاجرت کرد و تا پایان عمر در پاریس زندگی کرد. دیدگاه‌های اگزیستانسیالیستی او در این کتاب نیز مشهود است. او به دنبال یافتن معنای زندگی و بررسی وضعیت انسان در جهان است و از این منظر به بررسی اندیشه‌های تالستوی و نیچه می‌پردازد.
به طور خلاصه، کتاب «خیر در آموزه تالستوی و نیچه» اثری ارزشمند است که به درک عمیق‌تر از اندیشه‌های دو متفکر بزرگ کمک می‌کند. این کتاب نه تنها به بررسی مفهوم خیر از دیدگاه آن‌ها می‌پردازد، بلکه به سیر تحول فکری آن‌ها و نیز نقاط مشترک و اختلافاتشان نیز توجه می‌کند. این اثر برای علاقه‌مندان به فلسفه، ادبیات و اندیشه‌های اجتماعی، منبعی غنی و قابل تأمل است.