دیوار
نویسنده: ژان‌پل سارتر و دیگران
کتاب «دیوار» اثری است که اغلب به اشتباه به عنوان نوشته‌ای از صادق هدایت شناخته می‌شود، در حالی که در واقع مجموعه‌ای از داستان‌های کوتاه ترجمه شده توسط اوست. این کتاب، گنجینه‌ای ارزشمند از ادبیات جهان، شامل داستان‌هایی با مضامین فلسفی و اگزیستانسیالیستی است که به بررسی مفاهیمی چون آزادی، مرگ، انتخاب و پوچی زندگی می‌پردازد.
اهمیت این اثر نه تنها در انتخاب دقیق داستان‌ها توسط هدایت، بلکه در نقش آن به عنوان پلی میان ادبیات فارسی و ادبیات جهانی در اوایل قرن چهاردهم شمسی است.
نکته‌ی مهمی که باید به آن توجه داشت، این است که داستان «دیوار» به تنهایی، اثری از ژان پل سارتر، فیلسوف و نویسنده‌ی مشهور فرانسوی است. این داستان، که در واقع اولین داستان این مجموعه است و نام کتاب نیز از آن گرفته شده، تصویری تکان‌دهنده از سه زندانی سیاسی در شب قبل از اعدامشان را به نمایش می‌گذارد. سارتر با جزئیاتی دقیق و دلهره‌آور، زوال ذهنی این افراد و مواجهه آن‌ها با مرگ قریب‌الوقوع را به تصویر می‌کشد.
صادق هدایت با گردآوری و ترجمه‌ی این داستان و چند داستان کوتاه دیگر از نویسندگان برجسته‌ی جهان، مجموعه‌ای منسجم و تأثیرگذار خلق کرده است. این داستان‌ها، هر کدام به نوعی، به دغدغه‌های انسان مدرن و پرسش‌های بنیادین او درباره‌ی هستی و معنای زندگی می‌پردازند.
علاوه بر داستان «دیوار» از سارتر، این مجموعه شامل داستان‌هایی از نویسندگان مطرح دیگری نیز هست:
«جلو قانون» از فرانتس کافکا: این داستان با فضایی فراواقع‌گرایانه، به تقابل فرد با قوانین نادیده و پیچیده‌ی جامعه می‌پردازد.
«کلاغ پیر» از الکساندر لانژکیلاند: این داستان، خشم و نفرت ناشی از سال‌های پایانی عمر و فقدان شور زندگی را به تصویر می‌کشد.
«تمشک تیغ‌دار» از آنتوان چخوف: این داستان، نقدی بر جامعه‌ی مرفه و اشرافی روسیه در آن دوران است.
«مرداب» از گاستون شرو: این داستان به طبیعت بی‌رحم و قانون بقا در آن می‌پردازد.
«کور و برادرش» از آرتور شنیتسلر: این داستان به تحلیل روانشناختی شخصیت‌ها و سرنوشت دو برادر می‌پردازد.
انتخاب این داستان‌ها توسط صادق هدایت نشان از ذوق ادبی و شناخت عمیق او از ادبیات جهان دارد. او با ترجمه‌ی این آثار، دریچه‌ای نو به سوی ادبیات مدرن برای مخاطبان فارسی‌زبان گشود و تأثیر بسزایی بر نویسندگان و روشنفکران آن دوره گذاشت. کتاب «دیوار» نه تنها به عنوان یک اثر ادبی ارزشمند، بلکه به عنوان سندی از تلاش‌های صادق هدایت در جهت معرفی ادبیات جهانی به جامعه‌ی ایران، همچنان مورد توجه و مطالعه قرار می‌گیرد.
