هویت ایرانی
احمد اشرف
«هویت ایرانی» اثری تحلیلی و تاریخی احمد اشرف که به بررسی تحولات تاریخی هویت ایرانی از دوران باستان تا قرن بیستم می‌پردازد. این کتاب با نگاهی دقیق به عوامل شکل‌دهنده هویت ملی و قومی تحولات این هویت را در دوره‌های مختلف تاریخی تحلیل و خوانشی قابل تأمل را به مخاطب ارائه می‌کند.
احمد اشرف از چهره‌های برجسته جامعه‌شناسی و تاریخ اجتماعی ایران است که در سال ۱۳۱۳ متولد شد. وی پس از گذراندن تحصیلات عالی در دانشگاه‌های معتبر جهانی، سال‌ها به تدریس در دانشگاه تهران پرداخت و یکی از پیشگامان پژوهش در حوزه جامعه‌شناسی ایران و نیز از سردبیران ارشد دانشنامه ایرانیکا بوده و مقالات ارزشمندی در این دانشنامه نگاشته است.
یکی از آثار برجسته اشرف، کتاب «موانع تاریخی رشد سرمایه‌داری در ایران: دوره قاجاریه» است که در سال ۱۳۵۹ منتشر شد و به بررسی دلایل عدم توسعه اقتصادی ایران در دوره قاجاریه می‌پردازد.
محتوای کتاب:
هویت پدیده‌ای ثابت و از پیش تعیین شده نیست و پدیداری تاریخی است که در طول تاریخ شکل می‌گیرد و دگرگون می‌شود و عوامل مختلفی مانند رویدادهای سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و دینی بر شکل‌گیری و تحول هویت تأثیر می‌گذارند. این کتاب تحولات هویت ایرانی را در دوره‌های پیش از اسلام، سده‌های میانه اسلامی تا دوران صفویه، دوران صفویه و پیدایش هویت شیعی ـ ایرانی، قرن‌های نوزدهم و بیستم بررسی می‌کند.
همچنین نویسنده به عوامل تأثیرگذار در شکل‌گیری هویت ایرانی مانند زبان فارسی، تاریخ و تمدن ایران باستان، مذهب شیعه، ادبیات و هنر ایرانی، رویدادهای سیاسی و اجتماعی نیز اشاره می‌کند.
ویژگی‌های شاخص کتاب:
- اهمیت شناخت هویت ایرانی: برای درک عمیق‌تر از ریشه‌های تاریخی، بافت فرهنگی و ساختار اجتماعی ایران، شناخت هویت ایرانی امری ضروری است.
- هویت ایرانی، هویتی چندلایه: هویت ایرانی، هویتی چند وجهی است که در آن عناصر مختلفی چون تاریخ، زبان، آداب و رسوم و باورهای دینی با هم درآمیخته شده‌اند و هویت مشترک ایرانیان را شکل داده‌اند.
- هویت ایرانی، هویتی پویا و در حال تحول: هویت ایرانی، هویتی زنده و پویا است که با گذشت زمان و تحت تأثیر تعاملات فرهنگی و اجتماعی دائماً در حال تحول و تغییر است.
- درک بهتر هویت ملی: با مطالعه این کتاب، می‌توان به درک عمیق‌تری از هویت ملی و چگونگی شکل‌گیری آن دست یافت.
- آشنایی با تاریخ ایران: کتاب هویت ایرانی، مروری جامع بر تاریخ ایران و تحولات آن ارائه می‌دهد.
- تقویت احساس هویت: مطالعه این کتاب می‌تواند به تقویت احساس هویت ملی و تعلق به ایران کمک کند.
درمجموع، کتاب «هویت ایرانی» اثر ارزشمند احمد اشرف، به عنوان یکی از منابع اصلی برای مطالعه تاریخ و جامعه ایران، از اهمیت بالایی برخوردار است. مطالعه این کتاب مروری جامع بر تاریخ ایران و تحولات آن ارائه می‌دهد و می‌تواند به تقویت احساس هویت ملی و تعلق به ایران کمک کند.
