نظریه سیستمهای اجتماعی: مطالعه عملکرد سیستم هنر از منظر نیکلاس لومان
مریم بختیاریان
کتاب «نظریه سیستمهای اجتماعی: مطالعه عملکرد سیستم هنر از منظر نیکلاس لومان» اثری از مریم بختیاریان است که توسط انتشارات هرمس در سال ۱۳۹۷ منتشر شده است. این کتاب به بررسی سیستم هنر از دیدگاه نظریه سیستمهای اجتماعی نیکلاس لومان می‌پردازد.
نیکلاس لومان (Niklas Luhmann) یکی از مهم‌ترین جامعه‌شناسان و نظریه‌پردازان سیستم‌ها است که در قرن بیستم در آلمان فعالیت می‌کرد. او با توسعه نظریه‌های پیچیده‌ای در زمینه سیستمهای اجتماعی، به‌ویژه مفهوم "نظریه سیستمهای اجتماعی" شناخته می‌شود. لومان بر این باور بود که جوامع و نهادها به‌عنوان سیستمهای پیچیده و خودمختار عمل می‌کنند که از طریق ارتباطات خود درون سیستمهای مختلف به کار می‌افتند. او ایده‌هایی چون خود ارجاعی، خود سازمانی و بازخورد را در این نظریه معرفی کرد.
ویژگی‌های کتاب:
● بررسی عمیق و جامع نظریه سیستمهای اجتماعی لومان در حوزه هنر
● تبیین مفاهیم کلیدی نظریه لومان از جمله خودارجاعی، اتوپوئیسیس و ارتباطات در سیستم هنر
● تحلیل عملکرد سیستم هنر در جامعه مدرن با استفاده از رویکرد سیستمی
● ارائه دیدگاه‌های جدید و نوآورانه در زمینه جامعه‌شناسی هنر
محتوای کتاب:
کتاب "نظریه سیستمهای اجتماعی"، به تحلیل عملکرد سیستمهای اجتماعی می‌پردازد و به‌ویژه نحوه عملکرد سیستم هنر را از منظر لومان توضیح می‌دهد. مریم بختیاریان ابتدا به شرح ویژگی‌های عمومی سیستمهای اجتماعی می‌پردازد و سپس هنر را به‌عنوان یکی از سیستمهای پیچیده اجتماعی معرفی می‌کند که قواعد خاص خود را دارد. لومان معتقد است که هنر به‌طور خودمختار و مستقل از سایر سیستم‌ها عمل می‌کند و در عین حال تأثیراتی از سایر سیستم‌ها می‌پذیرد. او به بررسی فرآیندهای ارتباطی درون سیستم هنر و تعامل آن با دیگر نهادهای اجتماعی مانند سیاست، اقتصاد و علم پرداخته و نشان می‌دهد که هنر چگونه در بستر اجتماعی خود تعریف می‌شود و تغییر می‌کند.
کتاب همچنین به مفاهیمی چون خود ارجاعی (self-reference) و خود سازمانی (self-organization) پرداخته و نشان می‌دهد که چگونه این مفاهیم در هنر و دیگر سیستمهای اجتماعی به‌کار می‌روند. لومان به تأثیرات و تغییرات درون سیستم هنر و چگونگی واکنش آن به فشارهای بیرونی و درونی می‌پردازد و از این طریق مفاهیم جدیدی برای تحلیل روابط اجتماعی و فرهنگی ارائه می‌دهد.
مخاطبان کتاب:
مخاطبان اصلی این کتاب شامل دانشجویان و پژوهشگران جامعه‌شناسی، فلسفه و علوم انسانی هستند که به مباحث نظری و مفهومی علاقه‌مندند. همچنین هنرمندان و افرادی که در زمینه هنر فعالیت می‌کنند می‌توانند از این کتاب برای درک بهتر روابط میان هنر و جامعه استفاده کنند.
در نهایت، در این کتاب، نویسنده به بررسی این موضوع می‌پردازد که چگونه سیستم هنر به عنوان یک سیستم خودارجاع و اتوپوئیتیک، قادر به تولید و بازتولید خود است. همچنین، به بررسی نقش ارتباطات در داخل و خارج از سیستم هنر و تأثیر آن بر عملکرد این سیستم می‌پردازد.
