بررسی جامع وزن شعر فارسی (مبانی، اصول، انواع، روشها، منشاء و مسائل)
عبدالخالق پرهیزی
کتاب «بررسی جامع وزن شعر فارسی (مبانی، اصول، انواع، روشها، منشاء و مسائل)» نوشته‌ی دکتر عبدالخالق پرهیزی، اثری جامع در زمینه‌ی آموزش و پژوهش عروض فارسی است. این کتاب با ترکیب آواشناسی، واج‌شناسی و علم عروض سنتی، به بررسی اصول و مبانی مرتبط با وزن شعر فارسی می‌پردازد. این کتاب توسط انتشارات فردوس به چاپ رسیده است.
نویسنده در این اثر، اوزان شعری را در ادب فارسی تحلیل کرده و الگوهای وزنی شعر کلاسیک و معاصر را توضیح می‌دهد. همچنین، با استفاده از مثال‌های متعدد از دیوان ۵۸ شاعر پارسی‌گو، تکامل وزن شعر فارسی را از دوران پیش از اسلام تا دوره‌ی معاصر نشان می‌دهد.
ویژگی‌های کتاب:
- جامعیت و دقت علمی: این کتاب یکی از پژوهش‌های جامع درباره وزن شعر فارسی است که هم مبانی نظری و هم تحلیل‌های کاربردی را دربرمی‌گیرد.
- رویکرد بین‌رشته‌ای: با ترکیب آواشناسی، واج‌شناسی و عروض سنتی، به بررسی علمی وزن شعر پرداخته است.
- مثال‌های متنوع: استفاده از نمونه‌هایی از دیوان ۵۸ شاعر فارسی‌گو، خواننده را با کاربرد عملی مباحث آشنا می‌کند.
- پرداختن به تحولات وزن: این اثر به‌جز اوزان سنتی، تحولات وزنی در شعر نیمایی و آزاد را نیز تحلیل می‌کند.
محتوای کتاب:
- فصل اوّل: مبانی آواشناختی عروض فارسی
- فصل دوّم: مبانی سنّتی عروض فارسی
- فصل سوّم: پرکاربردترین اوزان شعر فارسی
- فصل چهارم: دوایر عروض فارسی
- فصل پنجم: چند مبحث دیگر از علم عروض
- فصل ششم: وزن شعر نو فارسی (وزن نیمایی)
- فصل هفتم: انواع وزن شعر
- فصل هشتم: وزن شعر عامیانه‌ی فارسی
- فصل نهم: منشأ وزن شعر فارسی
- فصل دهم: ضمائم
مخاطبان کتاب:
- دانشجویان و پژوهشگران ادبیات فارسی: به‌عنوان یک منبع درسی و پژوهشی برای درک عمیق عروض و وزن شعر.
- شاعران و نویسندگان: برای شناخت بهتر ریتم و ساختار موسیقیایی شعر.
- معلمان و استادان ادبیات: به‌عنوان یک کتاب مرجع برای تدریس عروض و قافیه.
- علاقه‌مندان به شعر و نقد ادبی: برای درک عمیق‌تر از موسیقی شعر فارسی و تأثیرات آن بر زیبایی‌شناسی متن.
درمجموع، این کتاب یک منبع ارزشمند برای مطالعه‌ی دقیق وزن شعر فارسی است و می‌تواند هم به‌عنوان یک کتاب مرجع دانشگاهی و هم برای علاقه‌مندان به شعر و عروض مفید باشد.