اسماعیل
دانیل کوئین
کتاب «اسماعیل» اثر دانیل کوئین، رمانی فلسفی و تأمل‌برانگیز است که در سال ۱۹۹۲ منتشر شد و به سرعت به یکی از آثار برجسته در حوزهٔ نقد تمدن مدرن و محیط‌زیست‌گرایی تبدیل شد. این کتاب در ایران با ترجمهٔ امید شمس توسط انتشارات قطره منتشر شده است.
ویژگی‌های کتاب:
- برندهٔ جایزهٔ ترنر تومارو فلوشیپ (1991): این جایزه به آثار ادبی تعلق می‌گیرد که راه‌حل‌های خلاقانه و مثبت برای مشکلات جهانی ارائه می‌دهند.
- سبک دیالوگی و سقراطی: کتاب عمدتاً به صورت گفت‌وگو بین اسماعیل و راوی روایت می‌شود، که یادآور آثار فلسفی افلاطون است.
- نقد عمیق تمدن مدرن
- تأثیرگذاری گسترده: «اسماعیل» الهام‌بخش بسیاری از جنبش‌های محیط‌زیستی و فلسفی بوده و در دانشگاه‌ها و مدارس به عنوان منبع درسی مورد استفاده قرار گرفته است.
محتوای کتاب:
«اسماعیل» داستان مردی است که به دنبال تبلیغی با مضمون «معلمی به دنبال شاگردی با تمایل جدی برای نجات جهان» به دیدار گوریلی به نام اسماعیل می‌رود. این گوریل توانایی برقراری ارتباط تلپاتیک دارد و در قالب گفت‌وگوهایی فلسفی، دیدگاه‌های عمیقی دربارهٔ تاریخ تمدن بشر، رابطهٔ انسان با طبیعت و اسطوره‌های فرهنگی ارائه می‌دهد.
در این گفت‌وگوها، اسماعیل دو دستهٔ اصلی را معرفی می‌کند: «گیرندگان» (Takers) که نمایانگر جوامع مدرن و صنعتی هستند و «رهاکنندگان» (Leavers) که جوامع بومی و سنتی را نمایندگی می‌کنند. او استدلال می‌کند که نگرش «گیرندگان» به سلطه بر طبیعت منجر به بحران‌های زیست‌محیطی و اجتماعی شده است و برای نجات جهان، باید به الگوهای زندگی «رهاکنندگان» بازگشت.
«اسماعیل» اثری است که خواننده را به سفری درونی برای بازنگری در باورها و نگرش‌هایش نسبت به جهان می‌برد. با ترکیب داستانی جذاب و مفاهیم فلسفی عمیق، این کتاب چالشی برای ذهن و روح است و می‌تواند نقطهٔ آغاز تحولی در نگرش فرد به زندگی و محیط‌زیست باشد.