شاهنشاهی اشکانی
یوزف ولسکی
کتاب «شاهنشاهی اشکانی» نوشتهٔ یوزف ولسکی، یکی از مهم‌ترین منابع پژوهشی درباره تاریخ ایران در دوران اشکانی (پارت‌ها) است. نویسنده، که یک ایران‌شناس برجسته لهستانی است، در این کتاب به‌صورت مستند و دقیق، ابعاد گوناگون حیات سیاسی، نظامی، اجتماعی و فرهنگی اشکانیان را بررسی کرده است.
درباره نویسنده:
یوزف ولسکی، مورخ برجسته لهستانی، در ۱۹ مارس ۱۹۱۰ در لهستان متولد شد و در ۲ اکتبر ۲۰۰۸ درگذشت. تحقیقات او تأثیر ماندگاری بر مطالعه تاریخ ایران باستان داشته است. وی پس از فارغ‌التحصیلی از دانشگاه جاگیلونیان (۱۹۲۸-۱۹۳۲)، دستیار پروفسور لودویک پیوترویچ شد که در دانشگاه جاگیلونیان نزد موراوسکی و سپس در برلین نزد ادوارد مایر و اوتو هیرشفلد در رشته فلسفه کلاسیک تحصیل کرده بود.
ویژگی‌های کتاب:
- بر پایه منابع تاریخی و باستان‌شناسی: ولسکی از منابع یونانی، رومی، ایرانی و یافته‌های باستان‌شناسی استفاده کرده تا تصویری جامع از شاهنشاهی اشکانی ارائه دهد.
- رویکرد تطبیقی و تحلیلی: نویسنده با مقایسه میان اشکانیان و امپراتوری‌های معاصر مانند روم، جنبه‌های راهبردی و سیاسی این دوره را بهتر نمایان می‌کند.
- نگاه بی‌طرفانه و پژوهشی: برخلاف بسیاری از منابع که دیدی اسطوره‌ای یا ملی‌گرایانه دارند، ولسکی با نگاهی آکادمیک و دقیق تاریخی به موضوع می‌پردازد.
محتوای کتاب:
نویسنده در این کتاب، با رد دیدگاه‌هایی که اشکانیان را صرفاً از منظر یونانی و رومی نگریسته و دوران حکومت آن‌ها را فاقد ارزش‌های فرهنگی می‌دانند، بر اهمیت منابع ایرانی تأکید می‌کند. او با استناد به تحقیقات مورد تأیید اکثر محققان، اشکانیان را دنباله‌رو هخامنشیان و پیشگام ساسانیان معرفی می‌کند. در این کتاب، ساسانیان به عنوان بنیان‌گذاران هویت ایرانی در زمینه‌های زبانی، اصطلاحات اداری، ایدئولوژیکی و مذهبی شناخته می‌شوند. نویسنده ضمن اذعان به نقش ساسانیان در دفاع از ایران در برابر روم، بر اهمیت تعاملات گسترده آن‌ها با فرهنگ ایرانی تأکید می‌کند.
مخاطبان کتاب:
- پژوهشگران و دانشجویان تاریخ ایران و خاورمیانه
- علاقه‌مندان به تمدن‌های باستانی و تاریخ‌نگاری علمی
- معلمان و مدرسان علوم انسانی و تاریخ
- نویسندگان و پژوهشگران فرهنگی که به تاریخ تطبیقی علاقه‌مندند
در مجموع، کتاب «شاهنشاهی اشکانی» اثری پژوهشی، مستند و دقیق است که تصویری ژرف و منسجم از یکی از پیچیده‌ترین دوره‌های تاریخی ایران ارائه می‌دهد. یوزف ولسکی با تکیه بر منابع معتبر و رویکرد تحلیلی، موفق شده تصویری فراتر از افسانه‌ها و روایت‌های سنتی از اشکانیان ارائه دهد. این کتاب نه‌تنها شناخت ما را از این دوره غنی‌تر می‌کند، بلکه اهمیت نقش اشکانیان را در شکل‌دهی به هویت سیاسی و فرهنگی ایران باستان به‌خوبی نمایان می‌سازد.
